Dünyanın en büyük fındık üreticisi olan Türkiye’de bu yıl rekolte tahmini yeniden düşük geldi. Dünya fındık fiyatlarını etkileyen Türkiye’deki rekolte tahmininin düşük gelmesi, fiyatların artacağının sinyalini verdi. Geçtiğimiz yıl tahminlerin farklı farklı açıklanmasıyla fındık fiyatlarının aşağıya çekilmesi sağlanırken 590 bin ton rekolte açıklanmıştı. 2015 yılı sonuna doğru yükselişe geçen fındığın net kilo fiyatı Kasım 2015’te 14,60’ı görmüştü.

İHRACAT GELİRİ ÖNEMLİ

2015 yılında 590 bin ton olan fındık rekoltesi, 468 bin tona düşünce fındık fiyatlarında hareketlilik yaşandı. Geçtiğimiz yıl içerisinde 7,5-8’e kadar inen fiyatların yeni sezonla birlikte önce 10 TL’ye yıl sonuna kadar ise 14-15 TL’ye kadar çıkması bekleniyor. Geçtiğimiz yıllarda farklı yapılan rekolte tahminleri bilgi kirlililğine yol açınca Bakanlık tek elden açıklamayı kararlaştırdı. Bu yıl da rekolte tahminini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik açıkladı. 2016 yılı fındık rekoltesini, 468 bin ton olarak tahmin ettiklerini söyleyen bakan Çelik, “Geçen yıl fındık fiyatları inişli çıkışlı seyretti ama bu yıl biz böyle bir tablo beklemiyoruz. Üreticimiz çok yüksek oranda taleple karşı karşıya kalacak” dedi.

Çelik, Bakanlıktaki toplantıda, fındığın özellikle Karadeniz bölgesinde temel geçim kaynağı olduğunu söyledi. Türkiye’de 702 bin hektar alanda fındık yetiştirildiğini belirten Çelik, “Ortalama yıllık olarak 550 bin ton civarında fındık üretimi gerçekleşmiş bulunmaktadır. Ülkemizde dünya fındık üretiminin yüzde 68’i gerçekleştiriliyor ve tarımsal ürün ihracat gelirlerimizin yaklaşık yüzde 15’ini fındık oluşturuyor. Fındıktan 2014-2015 yıllarında 2,8 milyar dolarlık bir ihracat geliri elde edilmiş bulunuyor” diye konuştu.      

ÜRETİCİNİN ALEYHİNE

Fındık bahçelerinin gençleştirilmesi, var olan desteğin devam etmesi, fındık borsalarının geliştirilmesi, lisanslı depoculuk ve fındık daire başkanlığı kurulmasına yönelik kararları sektörle paylaştıklarını anlatan Çelik, “Rekolte 3 kaynaktan açıklanıyordu ve böylece rekolteyi açıklayan her birim kendi lehine olacak bir açıklamayı kamuoyuyla paylaşıyor, üretici de 3-4 çeşit rekolte tahminiyle karşı karşıya kalıyordu. Bu da üreticinin aleyhine bazı gelişmelere neden oluyordu. Bundan sonra rekolte açıklamasını, tek elden bakanlık olarak temmuzun ilk yarısında biz açıklayalım dedik” dedi.

YÜKSEK TALEP OLACAK

Rekoltenin dönemsel verimlilik düşüşü ve iklim koşulları nedeniyle olumsuz etkilendiğine dikkati çeken Çelik, ağustos ayından itibaren fındıkta hasadın başlayacağını hatırlattı. Sektör temsilcileriyle yapılan değerlendirme ve alınan kararlar çerçevesinde fındık üreticilerinin sorunlarını çözmek için önemli çalışmalar yaptıklarını vurgulayan Çelik, şunları söyledi: “Arz fazlaysa fiyatlarda ister istemez bir düşüş oluyor. Böyle bir süreç yaşanmıştı. Ama 2016 itibarıyla da aksi bir durum olacağı görülüyor. Şimdi fiyatların çok yüksek olacağı izlenimi söz konusu. Geçen yıl fiyatlar inişli çıkışlı seyretti ama bu yıl biz böyle bir tablo beklemiyoruz. Üreticimiz çok yüksek oranda taleple karşı karşıya kalacak. Ama biz sektörün sorunlarıyla yakinen ilgilenmeye devam edeceğiz. Stabil bir şekilde önlerini görecekleri bir piyasanın oluşması ve piyasada spekülatif oyuncular söz konusu ise onlarla da mücadele ederek, bu konudaki haksızlıkları ortadan kaldıracak çalışmaları yapacağız.”   

TAHMİNLER MANİPÜLATİF

Fındık borsasında yaşanan dalgalanmayla birlikte rekolte tahminlerinin farklı farklı olması çiftçiyi mağdur etti. Yüksek rekolte tahminlerinin yapılmasıyla birlikte üreticinin elinden düşük fiyata mal alınabiliyordu. Ancak üretim düşük çıkmasının anlaşılmasıyla fiyatlar çok hızlı yükseliyordu. Geçtiğimiz yıl da tahminlerde yüzlerce tunluk farklılık vardı. Bilgi kirliliğinin önüne geçebilmek adına Bakanlık, rekolte açıklamayı üstlendi.

‘ÖNÜMÜZDEKİ YIL DA DÜŞECEK’

Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurittin Karan, “Külleme hastalığının da etkin rol oynadığı rekoltenin düşük olacağını tahmin edebiliyorduk. Bundan sonraki yıllarda küllenme hastalığı ile mücadele etmezsek fındık rekoltesinin Türkiye’de bundan sonraki yıllarda düşük olacağı beklentisi içerisindeyiz” dedi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ise yaşanan don, aşırı yağış ve sıcakların fındık üretimini vurduğunu ve rekolteyi düşürdüğünü söyledi.