Asperger Sendromu, farkında olunması gereken önemli bir psikolojik rahatsızlıktır. Otizm spektrum bozukluklarının (OSB) alt çeşitlerinden biri olarak kabul edilir. Yüksek işlevli otizmle ayrımı şüpheli olmakla birlikte ayrı bir kategoride değerlendirilir.
Bu isimle anılmasının nedeni doktor Hans Asperger’dir. Bu rahatsızlığı ilk kez o tanımlamıştır. En büyük belirtileri iletişim kurmada zorluk, aşırı içine kapanıklık ve empati eksikliğidir. Çocuk yaşta teşhis konulabildiğinden ailelerin bu konuda bilinçli olmaları çok büyük önem taşır. Asperger Sendromu, otizme benzemekle birlikte dil ve konuşma becerisinde gelişim geriliği olmaması bakımından ondan ayrılır.
Asperger Sendromu Belirtileri
Asperger Sendromu tanısı genellikle çocuk yaşta konulmaktadır. Yetişkinlere tanı koyulması oldukça zordur. Kişi, özellikle çocuk yaştan itibaren sosyallik konusunda büyük sıkıntılar yaşar. Bazı belirtileri şöyledir:
- Sohbet başlatmada ve sürdürmede sıkıntılar yaşarlar.
- Rutini sever ve bir şeyleri değiştirmekten hoşlanmazlar.
- Motor becerilerde gecikme söz konusudur. (Bağcık bağlayamama, çorap giyememe vb.)
- Kendilerine zararlı olacak psikolojik sorunlar geliştirirler.
- Detaycıdırlar.
- Sosyal odaklı değildirler.
- Konuşmaları farklıdır. Resmi bir şekilde konuşur ve göz göze gelmekten kaçınmayı tercih ederler.
- Tekrarlayıcı davranışlar sergilerler.
- Bazı konulara aşırı ilgileri vardır.
- Entelektüel ve sanatsal ilgilere sahiptirler.
Bu belirtilerin hepsinin görülme zorunluluğu yoktur. Sendrom kişiden kişiye oldukça değişiklik göstermektedir. Kesin bir teşhisin konulabilmesi için mutlaka uzman bir doktora başvurun.
Asperger Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Asperger Sendromu’nun kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Çünkü zaten birçok çevre tarafından hastalık olarak görülmemekte, “farklılık” olarak değerlendirilmektedir. Ancak yine de tanı konulan kişinin toplum içinde rahat bir şekilde yer alabilmesi amacıyla, terapiler ve destek amaçlı eğitimler söz konusudur. Aile desteği de özellikle önemlidir. Bu destekler sayesinde kişi hayatta daha başarılı olabilmekte, toplum içinde daha etkin rol alabilmekte ve özellikle akademik başarılar elde edebilmektedir.
Nedenleri
Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörlerin önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Yapılan araştırmalarda Asperger Sendromlu kişilerin beyninde, yapısal ve işlevsel farklar saptanmıştır. Bu rahatsızlığa sahip kişilerde, özellikle babaların da sahip olduğu ortak semptomlar görülmekte ve bu durum kalıtsallığa işaret etmektedir. Tüm bunlara rağmen sendromu tetikleyen herhangi bir gen tespit edilememiştir. Bu durum çevrenin de etkisini gündeme getirir.
Görülme Sıklığı
Erkeklerde kızlara göre daha fazla görülmektedir. Oranlar çeşitli uzmanlara göre değişmektedir ancak genel kanıya göre erkeklerde 3-4 kat daha fazla görülür. Ayrıca kızlarda ve erkeklerde farklı bilişsel ve davranışsal farklar söz konusu olabilir. Yani sendrom cinsiyete göre farklı seyredebilmektedir.
Asperger Sendromu Kişiler Zeki mi?
Bu kişiler düşük zekalı değildirler. Genellikle normal ve üstün zekaya sahip olurlar. Otizmden farklı olarak öğrenme güçlüğü söz konusu değildir. Öte yandan detaycı olmaları ve bir konuya olan aşırı ilgileri sayesinde akademik başarı yakalayabilirler. Yapılan bazı araştırmalara göre zengin kelime ve gramer bilgisine sahiptirler ancak bunu kullanmada zorluk yaşamaktadırlar.
Eğer yönlendirilirseler kendilerine uygun bir iş bulabilirler. Ancak ikili diyaloglarda sıkıntı yaşadıklarından dolayı çok fazla iletişim içinde olmayacakları işleri tercih ederler. Çalışacağı işte zaman baskısı olmaması ve işin rutin olması büyük önem taşımaktadır. Ayrıca işe girmeden önce yapılan mülakatlarda sıkıntılar yaşamaları da mümkündür. Mülakat gerektirdiği için iş fırsatını kaçırabilir veya diyalog gerektiren bir işte çalışmak istemeyebilirler.
