Avrupa Adalet Divanı’ndan Evcil Hayvanlar İçin Tartışmalı Karar
Avrupa Birliği’nin en yüksek yargı organı olan Avrupa Adalet Divanı (ABAD), uçuşlarda evcil hayvanların statüsünü yeniden tanımlayan dikkat çekici bir karara imza attı. Mahkeme, hava yolu şirketlerinin taşıdığı evcil hayvanların “bagaj” kapsamına girdiğine hükmetti.
Bu karar, 2019 yılında Buenos Aires’ten Barselona’ya yapılan bir uçuşta yaşanan olayın ardından gündeme geldi. Uçuş sırasında hava yolu personeline teslim edilen bir köpek, uçağa yüklenmeden önce kafesinden kaçtı ve bir daha bulunamadı.
Köpeğini Kaybeden Yolcu 5 Bin Avro Tazminat Talep Etti
Köpek sahibi yolcu, olay sonrası İspanya’da dava açarak hava yolu şirketinden 5 bin avro manevi tazminat talep etti. Ancak İspanyol mahkemesi, tazminatın ne şekilde değerlendirileceğine karar veremeyince dosyayı Avrupa Adalet Divanı’na gönderdi.
Divan, yaptığı inceleme sonucunda evcil hayvanların uçuş sırasında bagaj kategorisinde değerlendirilebileceğini belirtti. Bu kapsamda, kaybolan veya zarar gören hayvanlar için uygulanacak tazminat miktarının bagaj tazminat limitleri doğrultusunda hesaplanacağı ifade edildi.
Evcil Hayvanlar “Bagaj” Statüsünde
Mahkemenin kararı, uluslararası hava taşımacılığı kurallarına dayandırıldı. ABAD, Montreal Konvansiyonu’nda yer alan “taşınan eşyaların kaybı” hükümlerinin, evcil hayvanları da kapsadığını açıkladı.
Buna göre, hava yolu şirketleri kaybolan ya da hasar gören bagajlar için olduğu gibi, evcil hayvanlar için de sınırlı bir tazminat ödeyecek. Kararda, hava yolu firmalarının “hayvanların duygusal değeri” üzerinden ek sorumluluk taşımayacağı da vurgulandı.
Karar Hayvan Sahiplerinden Tepki Çekti
ABAD’ın kararı, özellikle hayvan hakları savunucuları ve evcil hayvan sahipleri arasında tartışma yarattı. Birçok kişi, canlı bir varlığın “eşya” veya “bagaj” olarak değerlendirilmesinin etik olmadığını savundu.
Hayvan hakları örgütleri, mahkemenin kararının hayvanların duygusal değeri ve canlı statüsünü göz ardı ettiğini belirterek, hava yolu şirketlerinin bu konuda daha insancıl uygulamalara yönelmesi gerektiğini dile getirdi.
Hava Yolu Şirketlerinden İlk Tepkiler
Bazı hava yolu firmaları ise kararı destekledi. Şirketler, uluslararası taşımacılık kurallarının netleşmesinin operasyonel açıdan fayda sağlayacağını ifade etti. Ancak birçok Avrupa merkezli hava yolu, hayvan sahiplerinin mağduriyet yaşamaması için ek sigorta seçenekleri sunmayı değerlendirmeye başladı.
Sektör uzmanları, kararla birlikte hava yolu şirketlerinin evcil hayvan taşımacılığı politikalarını yeniden gözden geçireceğini ve yeni güvenlik önlemlerinin gündeme geleceğini belirtiyor.
Hukuki Düzenlemelerde Yeni Dönem Başlayabilir
AB hukukçuları, Avrupa Adalet Divanı’nın kararının emsal niteliği taşıdığını ve diğer ülkelerdeki benzer davalara yol göstereceğini ifade etti. Bu kararın ardından Avrupa Birliği ülkelerinde, evcil hayvan taşımacılığıyla ilgili düzenlemelerin güncellenmesi bekleniyor.
Uzmanlara göre, gelecekte hayvanların canlı statüsünü koruyacak ayrı bir hukuk tanımı yapılması ve “duygusal varlık” kavramının uluslararası taşımacılık sözleşmelerine eklenmesi gündeme gelebilir.
Sonuç: Canlılar İçin Eşya Muamelesi Tartışması
Avrupa Adalet Divanı’nın kararı, evcil hayvanların uçuşlardaki hukuki statüsünü netleştirirken, etik tartışmaları da beraberinde getirdi. Hayvanseverler, bu kararın hayvanların bir “eşya” olarak görülmesini meşrulaştırdığını savunuyor.
Ancak mahkeme, mevcut uluslararası sözleşmelere göre kararın yasal çerçeveye uygun olduğunu belirtiyor. Kararın yürürlüğe girmesiyle birlikte, evcil hayvanını uçakta taşıyan yolcuların ek sigorta yaptırması tavsiye ediliyor.