Avustralya hükümeti, çocukların çevrimiçi ortamda maruz kaldığı riskleri azaltmak amacıyla önemli bir adım attı. Çevrimiçi Güvenlik Yasası'nda yapılan değişiklikle 16 yaşın altındaki çocukların Facebook, Instagram, TikTok, X ve diğer büyük sosyal medya platformlarına erişimi yasaklandı. Ülkede uzun süredir tartışılan çocuk güvenliği konusu, yeni düzenlemeyle birlikte daha somut bir çerçeveye kavuştu. Kamuoyu araştırmalarına göre halkın yüzde 77'sinin bu kararı desteklemesi, düzenlemenin geniş bir toplumsal karşılık bulduğunu gösteriyor.
Yeni yasa, yalnızca ebeveyn sorumluluğunu artırmakla kalmıyor; aynı zamanda yükümlülüğü doğrudan teknoloji şirketlerine taşıyor. Bu yönüyle benzeri adımlar atan diğer ülkelerden ayrılıyor. Firmalar artık yalnızca içerik politikalarıyla değil, kullanıcı yaş doğrulama sistemleriyle de hesap verebilir hâle getiriliyor.
YAŞ DOĞRULAMA ZORUNLULUĞU GELİYOR
Yasanın en kritik maddelerinden biri, platformlara getirilen zorunlu yaş doğrulama sistemi oldu. Buna göre Facebook, Instagram, TikTok, YouTube ve X gibi platformlar, 16 yaş altı bireylerin erişimini engellemek için güçlü kimlik doğrulama yöntemleri uygulamak zorunda kalacak. Şirketler; devlet tarafından verilen kimlik belgelerinin yüklenmesi, yüz tanıma teknolojisi veya ses doğrulama yöntemleri gibi teknik çözümleri kullanabilecek.
Uzmanlar, bu uygulamaların hem güvenlik açısından güçlü hem de gizliliğe ilişkin yeni tartışmalar yaratabileceğini belirtiyor. Ancak hükümet, çocukların güvenliğini öncelediğini, veri gizliliğiyle ilgili çerçevelerin de ayrıca sıkı şekilde denetleneceğini açıkladı.
KURALLARA UYMAYANLARA DEV CEZALAR
Kanun değişikliğiyle birlikte teknoloji devleri için ağır yaptırımlar da gündeme geldi. Yaş doğrulama yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya sistemi suistimale açık bırakan platformlar, 49,5 milyon Avustralya dolarına kadar para cezası ile karşılaşabilecek. Bu rakam, şirketleri uygulamada sıkı bir gözetim mekanizması kurmaya zorlayacak düzeyde yüksek belirlenmiş durumda.
Hükümet yetkilileri, yaptırımların yalnızca teorik bir tehdit olmadığını, ihlallerin tespiti hâlinde cezaların hızla uygulanacağını vurguladı. Düzenleme, teknoloji şirketlerinin çocuk güvenliğini ticari kaygıların üzerinde tutmasını hedefliyor.
YASAK DIŞINDA KALAN UYGULAMALAR
Yeni düzenleme her platformu kapsamıyor. Discord, WhatsApp ve Messenger gibi uygulamalar yasa dışına çıkartıldı. Bunun temel nedeni, bu uygulamaların sosyal medya yerine daha çok mesajlaşma hizmeti sunmaları olarak açıklandı. Aynı şekilde oyun platformları da yasaktan muaf tutuldu.
Buna karşın çocukların en yoğun kullandığı uygulamalar olan Facebook, Instagram, TikTok, Snapchat, X, YouTube, Reddit, Kick ve Twitch ise yasağın merkezinde yer alıyor. Bu platformların hem içerik çeşitliği hem de etkileşim yoğunluğu nedeniyle risk düzeylerinin daha yüksek olduğu değerlendiriliyor.
AVUSTRALYA’DA ÇOCUK GÜVENLİĞİ TARTIŞMASI
Düzenleme, yalnızca hukuki değil sosyal anlamda da geniş bir tartışma başlattı. Çocuk psikologları, sosyal medya kullanımının özellikle 13–16 yaş aralığında kaygı bozukluğu, siber zorbalık ve özgüven sorunlarıyla ilişkili olduğuna dikkat çekiyor. Araştırmalara göre bu yaş grubundaki gençlerin sosyal medya bağımlılığı ve toksik içeriklere maruz kalma oranları her geçen yıl artıyor.
Avustralya hükümeti, yeni yasa ile çocukların bu zararlı etkilerden korunmasını amaçlıyor. Erişim sınırlandırmasının özellikle sosyal medya bağımlılığını azaltacağı, çocukların psikolojik ve sosyal gelişimi üzerinde olumlu etkiler yaratacağı öngörülüyor.
TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ NASIL YANIT VERECEK?
Kararın ardından gözler teknoloji devlerine çevrildi. Firmaların, hem kullanıcı deneyimini bozmadan hem de güvenlik standartlarını karşılayan bir doğrulama sistemi kurması gerekiyor. Uzmanlara göre bu süreç, şirketlerin algoritmalarını, kullanıcı politikalarını ve teknik altyapılarını yeniden şekillendirmelerine yol açabilir.
Avustralya’nın aldığı bu kararın, benzeri düzenlemeleri değerlendiren diğer ülkeler için de örnek teşkil etmesi bekleniyor. Avrupa Birliği’nden bazı ülkeler ile ABD’deki bazı eyaletler, çocuk güvenliği konusunda benzer uygulamaları tartışmaya açmış durumda.
SONUÇ: DİJİTAL DÜNYADA ÇOCUKLAR İÇİN YENİ DÖNEM
Avustralya’nın aldığı karar, küresel ölçekte çocuk güvenliği tartışmasını yeni bir boyuta taşıyor. Teknoloji şirketlerine getirilen yüksek sorumluluk ve yaptırımlar, sosyal medya kullanımının kontrol altına alınması açısından kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Yeni yasa, milyonlarca çocuğun çevrimiçi ortamda daha güvenli bir deneyim yaşamasını hedeflerken, dijital dünyanın geleceğine yön verecek önemli bir adım niteliği taşıyor.