Elektrik enerjisinin ulaşım gerçekleştirdiği her noktada yapılara enerjinin dağıtımını ve kontrollü bir şekilde kullanımını gerçekleştirmek için elektrik dağıtım panosu uygulaması sağlanır. İyi bir dağıtım panosu, elektrik enerjisinin yapı içerisinde doğru şekilde dağıtılmasını, her an kontrol edilebilmesini, güvenilir bir hale gelmesini ve enerji verimliliği elde edilmesini sağlar. Bu açıdan her yapıya uygun bir şekilde değişen boyutlar, özellikler ve bileşimler ile dağıtım panosu çeşitleri yer alır.

Elektrik dağıtım panosu bazen ana pano bazen tali pano bazen sadece ölçüm panosu bazen de özel bir pano çeşidi olarak kullanım alanında ihtiyaçları karşılayabilir. Çünkü her pano kullanım alanındaki boyut, kapasite ve istenilen fonksiyonlara göre değişen ekipmanlardan oluşabileceği gibi değişen bir şekilde montaj edilebilir ve özel olarak üretim yapılabilir. Örneğin; ana dağıtım panoları herhangi bir yapıda elektriğin kontrollü bir şekilde tek merkezden dağıtılmasını sağlayan panolardır.

Elektrik Dağıtım Panosu Nerelerde Kullanılır?

Elektrik dağıtım panosu için güncel olarak bilinen çeşitler ve bu çeşitlerin özelliklerinden önce panoların hangi alanlarda birer ihtiyaç oluşturduğu bilinmelidir. Farklı elektrik pano çeşitleri günümüzde örnek olarak konutlarda birer ihtiyaç oluşturabilmektedir. Evlerde düzenli bir elektrik akımı ile birlikte hem prizlerden hem de aydınlatma ekipmanlarından yararlanmak için güvenilir bir devre kontrolü panolar ile sağlanır.

Elektrik dağıtım panosu ticari olarak alışveriş merkezleri, bankalar, iş merkezleri, iş hanları, oteller veya mağazalar gibi birçok farklı yapı içerisinde mutlaka yer alır. Bu yapılarda merkezi bir şekilde aydınlatma, ısıtma-soğutma, güvenlik sistemlerinin çalışması, asansör sistemleri, bilişim sistemleri veya ofis gibi alanlardaki elektrikli cihazların çalışması için ihtiyaç duyulan elektrik enerjisi pano üzerinden kontrol edilir.

Endüstriyel tesisler mutlak bir şekilde elektrik enerjisine ihtiyaç duyarken, bir tesis içerisinde yer alabilecek cihaz, makine, kazan, otomasyon sistemi, yönetim alanları veya üretim makineleri için kapsamlı bir elektrik dağıtım ağı ihtiyacı yer alır. Bu elektrik şebekesi tümleşik bir şekilde ana dağıtım panosu üzerinden kontrol edilir. Bir fabrikanın boyutu ne olursa olsun küçük bir üretim atölyesinde dahi endüstriyel anlamda ihtiyacı karşılayacak panolar yer alır.

Kurumlar içerisinde özellikle hastaneler ve okullar güvenilir bir şekilde elektrik panoları ile enerji kullanımını kontrol edebilir. Hatta bu gibi alanlarda elektrik dağıtım panosu birçok güvenlik standardı ile hazırlanır ve kullanımı için birçok güvenlik önleme alınır. Bu tip yapılarda yangın koruma sistemleri ve tüm güvenlik sistemlerinin sağlıklı çalışması için panolar kontrollü bir enerji yönetimi oluştururlar.

Şehir meydanları, parklar, kentsel alanlar, barınaklar, tarım arazileri, inşaat projeleri gibi birçok farklı noktada elektrik enerjisi geçici veya açık havada kullanıma uygun panolar sayesinde karşılanır. Elektrik enerjisi ile ulaşım gerçekleştirilen araçlar veya altyapı tesislerinde, otogarlar, otoyollar ya da köprüler gibi birçok alanda aydınlatma ve havalandırma gibi işlemler panolar üzerinden kontrol edilir. Görüldüğü üzere elektrik dağıtım panosu insanın yaşadığı ve çalışmaya devam ettiği her yerde mutlak bir şekilde kontrollü ve verimli elektrik kullanımı için ihtiyaç oluşturmaktadır.

Elektrik Dağıtım Panosu Çeşitleri Nelerdir?

Kullanım alanları farklılık oluşturmak ile birlikte elektrik dağıtım panosu değişen çeşitlere ayrılır ve ana olarak başlıca türlerden bahsetmek mümkündür. Ana pano türleri arasında da modüler dağıtım panoları, ana dağıtım panoları, orta gerilim panoları ve sayaç panoları gibi türler bulunur. Ancak daha detaylı bir şekilde aşağıdaki listede sayılabilecek pano çeşitlerini incelemek mümkündür.

· Ana dağıtım panoları herhangi bir yapıdaki elektrik şebekesinin merkezi anlamına gelir. Bu panolar bir merkez olarak elektrik santralinden oluşan yüksek gerilimli enerjiyi istenilen değerler ile birlikte iç hatlara dağıtır. Genellikle pano içerisinde şalter, ölçüm cihazları, sinyal ve kontrol ekipmanları ile sayaç gibi malzemeler yer alır.

· Tali panolar yapıya giren elektrik enerjisinin yapı içerisindeki kısımlara dağıtılmasını sağlar. Elektrik enerjisi ana pano üzerinden bu tip panolara ulaşırken, özellikle yapılarda bölümlerin istenilen değer ile elektrik enerjisini verimli şekilde kullanması için gereklidir.

· Dağıtım panoları yapı içerisinde sıva altı ya da sıva üstü şekilde kullanılabilecek panolar olarak bazen modüler bazen sabit bazen çekmeceli gibi tipler ile uygulanır.

· Sayaç panoları örnek olarak apartmanlarda birden fazla abonenin elektrik enerjilerini ölçen sayaçların bir arada bulunduğu panolardır. Ayrıca binadaki asansör sayacı, merdiven otomatiği sayacı ya da merkezi elektrik kullanımı gerçekleştiren sistemlerin sayacı da bu pano içerisinde bulunabilir.

· Sigorta kutuları, sayaç panoları ile benzer bir yapıya sahip olsalar da konutlarda kullanıldığı kadar hastaneler, inşaatlar veya işletmelerde de yer alabilir. Küçük boyutlu bir pano olarak ana hattan gelen elektriği sigorta üzerinden geçirerek kullanıma hazır hale getirirler.

· Asansör panoları yapılardaki asansör sistemlerinin elektrik enerjisini kontrol etmek için ihtiyaç oluşturur.

· Şantiyelerde kullanılan mobil panolar, yol çalışmaları, geçici elektrik kullanımı ihtiyacı duyulan açık projeler gibi birçok noktada ihtiyaçları karşılar.

· Fabrikalar gibi ortamlarda endüstriyel otomasyon panoları akıllı sistemler ile uyumlu şekilde çalışarak, bilgisayar kontrollü bir enerji verimliliği ve idaresi oluşturmak için seçilir.

· Kompanzasyon panoları tesislerdeki güç dengesini oluşturmak için ölçü aletleri ve kondansatör gibi ekipmanların birleşimi ile oluşturulur.

· Bazı yapılarda endüstriyel tesislerde önemli makine ve sistemler için ayrı tali panolar oluşturulabilir.

· Son olarak jeneratör ya da elektrik santrallerinde oluşturulan elektrik enerjisinin doğru şekilde kullanım alanına transfer edilmesi için de bir pano kullanımı sağlanır. Kontaktör veya şalter gibi ekipmanlar bulunduran bu panolar transfer panosu olarak da bilinir.

Elektrik Dağıtım Panosu Özellikleri Nelerdir?

Genel olarak tüm elektrik dağıtım panosu çeşitlerinde stabil özelliklerin yer alması gerekir. Öncelikli olarak her dağıtım panosu eksiksiz bir şekilde güvenlik koşulları oluşturmalıdır. Çünkü bu sayede yapı içerisinde elektrik enerjisi güvenilir bir şekilde dağıtılabilir ve elektrik kaçağı gibi riskler engellenebilir. Bu açıdan özellikle panonun kolay bir bakım avantajı sunması da gerekir. Yine panonun düzenli bakım işlemleri de periyodik olarak uzmanlar tarafından yapıldığında istenilen güvenlik avantajları elde edilebilir.

Elektrik dağıtım panosu her zaman modüler olmasa da her pano çeşidinde esnek bir yapı elde edilebilmelidir. Çünkü örnek olarak bir endüstriyel tesis ilerleyen vadede büyüme gösterebilir ve elektrik enerjisi kullanım kapasitesi ya da yükler değişebilir. Apartmanlar gibi yapılarda bu değişiklik çok nadir olsa da kurumsal yapılar ve endüstriyel yapılarda gelişim planlamasına göre panolarda da gereken zamanlarda gelişim elde edilebilmelidir.

En önemli standartlardan birisi olarak elektrik panoları çok büyük bir dayanıklılık oluşturmalıdır. Özellikle açık alanlarda bulunan panolar nem, yağmur, rüzgar, toz ve haşere gibi birçok faktöre karşı dayanıklı malzemeden üretilmeli, çevre koruması oluşturulmalı ve sık sık bakım yapılarak temizlikleri gerçekleştirilmelidir. Tüm bakımlar profesyoneller tarafından gerçekleştirilmeli ve güvenlik önlemleri hem ulusal hem uluslararası standartlar üzerinden oluşturulmalıdır.

Elektrik Dağıtım Panosu Nasıl Seçilir?

Panoların değişen türleri ve özelliklerine bağlı olarak yapılar için genellikle elektrik pano imalatı özel bir şekilde gerçekleştirilir. Bir yapıda yapı sahipleri ya da kullanıcılar tarafından elektrik dağıtım panosu seçimi sağlanırken de bazı faktörler göz önünde bulundurularak profesyonel destek alınır. Yapının ihtiyaç duyduğu kapasite, gereken standartlar, bütçe ve kullanım alanı gibi faktörlere göre pano seçimi yapılır.

Her yapıda elektrik enerjisi kullanımı belirli bir miktar oluştururken, kapasite önceden tespit edilebilir ve buna göre devre sayısı ile birlikte pano için yük kapasitesi tespit edilir. Yapının türüne göre ulusal ve uluslararası anlamda belirlenmiş standartlar ile kaliteli bir pano tercihi yapılır. Çoğu zaman elektrik panoları galvaniz sac ile üretilirken önemli olan nokta, uzun ömürlü ve dayanıklı bir sonuç ortaya konulmasıdır. Ayrıca üretici belirli sertifikalar ile bu güvenceyi ortaya koyabilmelidir.

Panonun kullanılacağı alan daha önceden tespit edilmeli ve bu alana uygun bir şekilde doğru boyutlar ile pano üretimi yapılmalıdır. Zira bu sayede pano gereken noktada gelişime uygun, kolaylıkla bakım yapılabilecek ve aşınma gibi problemler oluşturmadan yıllarca kullanılabilecek bir sonuç ortaya koyar. Tüm bu ayrıntılar bağlamında da elektrik dağıtım panosu için maliyetler ortaya çıktığında doğru bütçe ile pano seçimi gerçekleştirmek mümkün hale gelir.