İsrail ve Hamas, Gazze İçin İlk Adımı Attı
Orta Doğu’da barışa dair uzun süredir beklenen ilk adım Gazze’de atıldı. ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile Hamas’ın, çatışmaların sona erdirilmesini hedefleyen 20 maddelik barış planının ilk aşamasında anlaşmaya vardığını açıkladı. Açıklamayla birlikte taraflar arasında ateşkesin hemen yürürlüğe girdiği bildirildi.
Ateşkes Resmen Başladı, Rehineler Serbest Kalacak
Anlaşmaya göre taraflar, üç gün içinde ellerindeki tüm rehineleri serbest bırakacak. Hayatta olmayan rehinelerin naaşları da ailelerine teslim edilecek. Bu kapsamda İsrail, aralarında müebbet cezası alanların da bulunduğu yaklaşık 2 bin Filistinliyi serbest bırakmayı taahhüt etti.
Ateşkesle birlikte İsrail ordusu, Gazze'deki belirlenen sınır hattına çekilecek. Böylece bölgedeki askeri operasyonlara son verilmesi öngörülüyor.
Gazze’nin Yönetimi Uluslararası Denetime Geçiyor
Trump’ın açıkladığı barış planının en dikkat çeken maddelerinden biri, Gazze’nin yönetiminin tarafsız bir Filistin komitesi tarafından üstlenilmesi. Bu yeni yönetim, uluslararası toplum tarafından oluşturulacak “Barış Konseyi” gözetiminde faaliyet gösterecek.
Konseyin başkanlığını Donald Trump’ın yürüteceği belirtilirken, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve farklı ülkelerden liderlerin de konseyde yer alacağı ifade edildi.
Uluslararası Güç Bölgeye Yerleşecek
Gazze’nin güvenliği geçici bir uluslararası güce devredilecek. ABD, Ürdün ve Mısır’ın iş birliğiyle kurulacak olan bu yapı, Gazze’de istikrarın sağlanması için çalışacak. Uluslararası Güvenlik Gücü (ISF), bölgede kolluk görevini üstlenecek ve Filistinli güvenlik birimlerini eğitecek.
İsrail Savunma Kuvvetleri, kademeli olarak kontrolü ISF’ye devredecek. Planın tam olarak uygulanması durumunda, İsrail Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecek.
Hamas Süreçte Dışarda Kalacak
Barış planına göre Hamas, Gazze yönetiminde herhangi bir rol üstlenmeyecek. Örgütün silahlı altyapısı, tünel ağları ve askeri unsurları tamamen ortadan kaldırılacak. Silah bırakmayı kabul eden Hamas üyelerine af tanınacak; ayrılmak isteyenlere güvenli çıkış hakkı verilecek.
Bu maddeler, bölgedeki çatışmaların temel sebeplerinden biri olarak görülen silahlı varlıkların tasfiyesi açısından kritik önem taşıyor.
Gazze İçin Ekonomik Kalkınma Programı
Planın ikinci aşamasında Gazze’nin ekonomik kalkınması hedefleniyor. Bölgede özel bir ekonomik bölge kurulması, altyapı yatırımları ve uluslararası sermaye desteği planlanıyor. Su, elektrik, sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlerin yeniden inşası da bu kapsamda yürütülecek.
Tüm insani yardımlar, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi tarafından koordine edilecek. Tarafların bu yardımlara müdahale etmesi engellenecek.
Türkiye Aktif Rol Oynuyor
Ateşkesin ilan edilmesinin ardından Mısır’da düzenlenen müzakerelere Türkiye de üst düzeyde katılım sağladı. Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın, görüşmelere katılarak Türkiye’nin diplomatik sürece olan desteğini gösterdi.
Türkiye’nin hem İsrail hem Filistin tarafıyla doğrudan iletişim kurabilmesi, sürecin sağlıklı ilerlemesi açısından önemli bir avantaj olarak değerlendiriliyor.
Süreç Kırılgan Ama Umut Verici
Uzmanlara göre barış planının ilk aşaması umut verici ancak uygulanması hassasiyet gerektiriyor. Sahadaki aktörlerin provokasyonlardan kaçınması, sürecin devamlılığı için kilit önemde. Ayrıca planın sonraki aşamalarının hayata geçirilmesi, tarafların siyasi iradesine bağlı olacak.
Barış planının başarıya ulaşması durumunda, Gazze’de istikrar sağlanması ve Filistin’in devletleşme sürecinde ilerleme kaydedilmesi bekleniyor.
Sonuç: Kalıcı Barış İçin Tarihi Bir Fırsat
Gazze'deki ateşkes, bölge halkı için uzun yıllardır süren acıların sona ermesi açısından tarihi bir dönüm noktası olabilir. Tarafların planı uygulamada gösterecekleri samimiyet, Orta Doğu’daki barış umutlarının yeniden yeşermesini sağlayabilir.
Trump’ın açıkladığı bu plan, başarıyla uygulanması hâlinde sadece Gazze’de değil, tüm bölgede yeni bir dönemin kapısını aralayabilir.
