Türkiye’nin tarımsal üretimde öne çıkan illerinden Hatay’da mandalina hasadı tüm hızıyla devam ediyor. Verimin yüksek olduğu bahçelerde bereket yaşanırken, ürünün tarladaki fiyatı çiftçiyi hayal kırıklığına uğratıyor. Mandalinanın kilogram fiyatı tarlada 2 TL’ye kadar gerilerken, aynı ürünün marketlerde 30 ila 35 TL arasında satılması büyük tepki topluyor.
Özellikle Defne ilçesinde üretim yapan çiftçiler, artan maliyetlere rağmen düşük fiyatlarla satış yapmak zorunda kaldıklarını belirtiyor. Üreticiler, bu tablo nedeniyle mandalina üretiminin sürdürülebilirliğinin tehlikeye girdiğini ifade ediyor.
ÇİFTÇİ TARLADA ZARAR EDİYOR
Defne ilçesine bağlı Karşıyaka Mahallesi’nde mandalina üretimi yapan Mehmet Bal, 6 dönümlük bahçesinde yaklaşık 20 işçiyle hasat yaptığını söyledi. Mandalinanın tarlada 1 ila 2 TL arasında alıcı bulduğunu belirten Bal, bu fiyatların maliyetleri karşılamaktan çok uzak olduğunu dile getirdi.
Çiftçi Bal, hasadın bereketli olmasına rağmen fiyatların son üç yıldır düşük seyrettiğini ve bu nedenle birçok üreticinin mandalinayı ağaçta bırakmak zorunda kaldığını vurguladı. Ürün bol olmasına rağmen gelir elde edilememesi, çiftçilerin en büyük sorunu olarak öne çıkıyor.
MARKET FİYATLARI TEPKİ ÇEKİYOR
Tarlada 2 TL’ye satılan mandalinanın market raflarında 30-35 TL arasında tüketiciye sunulması, üreticiler ile perakende arasındaki fiyat farkını gözler önüne seriyor. Çiftçiler, aradaki bu uçurumun hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiğini savunuyor.
Mehmet Bal, üreticinin ucuza sattığı üründen yeterli kazanç sağlayamadığını, buna karşın vatandaşın da mandalinayı pahalıya almak zorunda kaldığını ifade etti. Bu durumun tarımda aracılık ve pazarlama sistemine dair ciddi sorunlara işaret ettiği belirtiliyor.
DON VE KURAKLIK VERİMİ ETKİLEDİ
Üreticiler, düşük fiyatların yanı sıra iklim koşullarının da kendilerini zorladığını dile getiriyor. Geçtiğimiz kış etkili olan don olayları nedeniyle bazı mandalina ağaçlarının kuruduğu, bu yüzden hasat yapılamayan alanların bulunduğu ifade ediliyor.
Kuraklığın da önemli bir sorun olduğuna dikkat çeken çiftçiler, yağışların yetersiz kalması nedeniyle bahçeleri sulamakta zorlandıklarını belirtiyor. Yer altı sularının azalması, üretim maliyetlerini daha da artıran bir etken olarak öne çıkıyor.
HASAT ÜRÜNLERİ ŞEHİR DIŞINA GÖNDERİLİYOR
Hatay’da toplanan mandalinalar, başta Adıyaman olmak üzere Türkiye’nin birçok farklı iline sevk ediliyor. Çiftçi Mehmet Bal, kendi bahçesinden yaklaşık 10 ton rekolte beklediğini ancak bu üretimin ekonomik karşılığını alamadığını söyledi.
Üreticiler, bölgede kurulacak bir kooperatif sayesinde ürünlerin daha adil şartlarda pazarlanabileceğini ve çiftçinin emeğinin karşılığını alabileceğini düşünüyor.
İŞÇİLİK MALİYETİ ÜRÜN FİYATINI AŞTI
Mandalina hasadında çalışan tarım işçilerinin yevmiyeleri de dikkat çekiyor. Hasatta görev alan işçilerin günlük ücretleri, ürünün tarla fiyatının oldukça üzerinde seyrediyor. Kadın işçilerin günlük yevmiyesi 1000 TL olurken, erkek işçilerin ücretleri 1200 ila 1400 TL arasında değişiyor.
Bahçede çalışan işçilerden Pınar Bekmez, sabah erken saatlerde soğuk havada çalışmaya başladıklarını ve akşam saatlerine kadar hasadın sürdüğünü ifade etti. İşçilik maliyetlerinin yüksek olması, çiftçinin zararını daha da artırıyor.
ÇİFTÇİ ÇÖZÜM BEKLİYOR
Hataylı mandalina üreticileri, hem fiyat dengesizliği hem de artan maliyetler nedeniyle zor bir dönemden geçiyor. Çiftçiler, tarla ile market arasındaki fiyat farkının azaltılmasını ve üreticiyi koruyacak düzenlemelerin hayata geçirilmesini istiyor.
Uzmanlara göre mevcut tablo devam ederse, önümüzdeki yıllarda mandalina üretiminde ciddi düşüşler yaşanabilir. Bu nedenle hem üreticinin hem de tüketicinin korunacağı sürdürülebilir bir tarım politikası ihtiyacı her geçen gün daha fazla önem kazanıyor.
