HİMALAYALARDA YENİ ARAŞTIRMA KRİTİK RİSKİ ORTAYA KOYDU
Himalaya bölgesinde yapılan son bilimsel araştırmalar, dünyadaki en tehlikeli deprem hatlarından biri olan Himalaya fayının her geçen yıl daha büyük bir gerilim biriktirdiğini gösterdi. Yeni deprem tehlike haritasında bölge, en yüksek risk seviyesi olan “Bölge VI” kategorisine alındı. Uzmanlara göre bu sınıflandırma, hem Hindistan hem de komşu ülkeler için ciddi bir uyarı niteliği taşıyor.
Araştırmaya göre Hindistan’ın yüzde 60’tan fazlası orta ile yüksek deprem riski altında bulunuyor. Bu oran, ülkenin neredeyse tamamının potansiyel bir sismik tehlike alanında yer aldığını ortaya koyuyor.
YAPILAN ÖLÇÜMLER 8.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE İKİ DEPREM RİSKİNE İŞARET EDİYOR
Wion News tarafından aktarılan bilgiye göre, Ekim ayında yayımlanan bir çalışma, Himalayalar boyunca 800 kilometrelik bir segmentte iki ayrı büyük deprem potansiyeli bulunduğunu öne sürmüştü. Jeofizikçi KM Sreejith liderliğindeki ekip tarafından yürütülen yeni araştırma, hem yatay hem de dikey yüzey hareketlerini inceleyerek fayın kilitli bölgelerini tespit etti.
Elde edilen veriler, bölgede 8.8 büyüklüğüne ulaşabilecek iki dev depremin meydana gelebileceğini gösteriyor. Ekipte Rishav Mallick, Eric J. Fielding, MCM Jasir, Mark Simons ve Ritesh Agrawal gibi önemli araştırmacılar yer aldı.
700 YILDIR BİRİKEN GERİLİM BÜYÜK KIRILMANIN HABERCİSİ
“Deprem Tehlikesinin Artışını Ortaya Koyan Jeodezik Bulgular” başlıklı çalışmada bölgenin 500 ila 700 yıldır enerji biriktirdiği ifade edildi. Bu kadar uzun süre sıkışma altında kalan fay segmentlerinin, bir deprem sırasında çok büyük enerjiyi aniden açığa çıkarabileceği belirtiliyor.
Uydu verilerinden yararlanılan modellemelerde, Hindistan ve Avrasya levhalarının beklenenden daha hızlı şekilde birbirine yaklaştığı da ortaya çıktı. Bu durum, fay hattının daha geniş bir bölümünün kilitli olduğunu ve gerilimin daha yoğun bir şekilde arttığını gösteriyor.
KİLİTLENME BÖLGELERİ YENİ TEKNOLOJİYLE DAHA NET TESPİT EDİLDİ
Geçmişte yapılan araştırmalar çoğunlukla yatay hareketlere odaklandığı için fayın kilitlendiği noktalar net bir şekilde belirlenemiyordu. Yeni jeodezik yöntemler ise yüzeydeki hem yatay hem dikey hareketleri yüksek hassasiyetle ölçebildiği için fay davranışı daha iyi çözümlendi.
Bilim insanları, bu tür çalışmaların bölgedeki riskin daha doğru değerlendirilmesine olanak sağlayacağını ve deprem hazırlık süreçlerinde önemli rol oynayacağını vurguluyor.
HİMALAYALAR HER YIL 5–8 MİLİMETRE YÜKSELİYOR
Araştırmada dikkat çeken bir diğer nokta ise dağların dikey yükselme hızındaki artış oldu. Himalaya dağlarının geniş bir bölümünde yer kabuğunun yılda 5 ila 8 milimetre yükseldiği tespit edildi. Kısa vadede küçük gibi görünen bu hareket, yüzyıllar içinde büyük bir deformasyona yol açıyor. Bu yükselme, levha tektoniğinin hâlen aktif olduğunu ve sıkışmanın devam ettiğini doğruluyor.
Uzmanlara göre bu dikey hareket, önümüzdeki yıllarda büyük bir kırılmaya neden olabilecek gerilimin temel göstergelerinden biri.
HİNDİSTAN’IN BÜYÜK BÖLÜMÜ YÜKSEK RİSK ALTINDA
Araştırmanın sonuçları Hindistan’ın sismik risk haritasını da yeniden gündeme getirdi. Nüfusun büyük bir bölümü, özellikle kuzey ve kuzeydoğu kesimlerinde aktif fay hatlarına yakın bölgelerde yaşıyor. Bu durum, olası bir büyük depremde can ve mal kaybının yüksek olabileceğini gösteriyor.
Bilim insanları, bölgedeki yerleşimlerin depreme dayanıklı hâle getirilmesi, erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi ve sivil hazırlık çalışmalarının hızlandırılması gerektiğini belirtiyor.
UZMANLAR: “TEHLİKEYİ CİDDİYE ALMAK GEREKİYOR”
Jeofizikçiler, Himalayalar bölgesinin uzun süredir büyük bir deprem üretmediğini, bunun da fayın kilitlendiğini gösterdiğini ifade ediyor. Fayın 500–700 yıllık birikmiş enerjiyi serbest bırakması hâlinde yıkıcı sonuçlar doğurabilecek depremler meydana gelebilir. Bu nedenle bölgedeki güncel bulgular, hem Hindistan hem de Nepal gibi ülkeler için kritik uyarılar barındırıyor.