Kaz yetiştiriciliğinden elde edilen ürünlerin ihracatında dünya piyasasında ülkemizin payı %0.1dir. Ve en büyük kaz eti ihracatı ise ÇİN, ABD ve JAPONYA gibi ülkeler tarafından büyük ölçekte yapılmaktadır.

2013 yılından bu tarafa devlet tarafından uygulanan destekler sayesinde kaz besiciliği sektörü gelişmeye başlamıştır. Ama hala dünya piyasasında göz alıcı bir seviyeye ulaşamadık. 

Ülkemizde üretilen kaz ürünleri 2019 bilgilerine göre %27.3 oranı kars ilinde üretilmektedir. Ardahan ve muş ise ikinci ve üçüncü sırada yer alırlar.

Kaz eti üretiminin büyük payı doğu anadolu da gerçekleşmektedir. Elimizde olan verilere göre 2010 yılından 2017 ye kadar var olan kaz sayısı 1 milyon adetten daha düşük olmuştur ve 2017 den uygulanan politikalar ve destekler sayesinde kaz sayısı 2021 yılında, 1.4 milyon adete gelmiştir.

Kaz yetiştiriciliği sektörü, gelişmesi ülkemizin ekonomisinde etkili olabilir. Ve yerel ihtiyaçlarının karşılanması ile birlikte kaz eti ihracatında ise daha üst seviyelere gelebiliriz.

Kars neden kaz yetiştiriciliği için uygun dur?

Doğu anadolu bölgesinin iklim koşulları kaz yetiştiriciliği için uygun dur ve bu bölgelerde kaz yetiştiriciliği geleneksel olarak devam etmektedir. Ayrıca bu bölgede yetiştirilen kazların lezziti ise bir başka oluyor.

Kars kazlarının eti, bir lezzet markasına dönüşmüştür. Ve bu yüzden büyük oranda talep almaktadır. 

Besiciler yumurtadan çıkan yavruların bakımında son derece dikkatliler ve neredeyse bir bebek gibi kaz yavrularına bakıyorlar. Ayrıca bu kazların salma olarak, tamamen organik bir şekilde beslenmesi etinin daha lezzetli olmasına sebep olmuştur. 

Kaz besiciliği ve kuluçkası :

Kazlar büyük cüsseli ve dayanıklı su kuşlarıdır. Bu yüzden bakımı ve beslenmesi diğer kümes hayvanlarından daha kolaydır.

Bu kuşların güçlü bağışıklık sistemi, hastalıklardan dolayı telef olma oranı daha azdır. Ve bu özellik besiciler için büyük bir avantajdır.

Bu yüzden Ardahan, kars ve muş gibi illerin zorlu iklim koşullarında en çok yetiştirilen kümes hayvanıdır. Ayrıca kazların -10 dereceye kadar düşen hava sıcaklığına karşı dayanıklı olması, bu kuşların bu bölgelerde yetiştiriciliği tercih edilmesine neden olmuştur.

İri yumurtalı kuşların kuluçkası, orta ve küçük yumurtalı kümes hayvanları ile farklıdır. Ve nedeni ise bu yumurtalarda metabolik sıcaklığın daha fazla oluşması ve civcivlerin telef olmasına yol açmasıdır. 

Bu yüzden, civcivlerin telef olmaması için uygulamanız gereken bazı teknikler vardır. Bu tekniklerden birisi, soğutma ve diğeri ise sulama dır. 

Kaz yumurtasının sert olmasından dolayı, günde en az 3-4 kere sulama yapılması gerekir. Bu iş kabuğun kuluçka dönemi boyunca daha kırılgan hale gelmesine neden olur.

Tabi yıllardır ticari olarak kaz yetiştiriciliği yapanların bu konular ile ilgili yeterli bilgileri vardır. Bu paylaşımdan amacımız kaz yetiştiriciliği hakkında bilgisi olmayanlar içindir.

Soğutma, kaz kuluçkasında civcivlerin sağlığı açısından, son derece önemlidir. Ve genelde kuluçka makinesi kullanımında, telef olma oranının nedeni bu faktördür.

Kaz yumurtasının kuluçka süresi 30 gündür. Ve yaklaşık 1 gün sonra yumurta içinde oluşan kan damarları döl kontrolu yolu ile görülebilir. Ama yumurta içinde bulunan embriyonun şekil alması ile birlikte, ve metabolik faaliyetlerin başlanması ile, civcivin vücut sıcaklığı artmaya başlar. 

Bu olay yumurta içinde sıcaklığın makinede gösterilen sıcaklıktan yüksek bir orana gelmesine neden olur. 

Bazı durumlarda yumurta kabuğu sıcaklığı 40 dereceye kadar yükselebilir. Soğutma bu sıcaklığın kontrol edilmesi nedeni ise uygulanır.

Emin olmak için bir adet kızılötesi ateş ölçer ile yumurta kabuğundaki sıcaklığı ölçebilirsiniz.

Kaz yetiştiriciliği kazancı :

Kaz besiciliği diğer kümes hayvanlarından daha ekonomik kar sağlamaktadır. Bu kuşların yetiştiriciliği için fazla modern kümeslere gerek yoktur. Bu yüzden genel olarak salma yetiştiricilik yöntemi kullanılmaktadır. 

Eğer Ardahan, kars, muş ve erzurum illerinde faaliyet eden kaz çiftliklerine dikkat ederseniz, genelde salma yöntemi tercih etmektedirler.

Bir kümes kurmak için tahminen 30.000 TL civarında para harcamanız gerekebilir. Ama 1000 adet lik bir kaz sürüsünden aylık 15000 - 25000 TL para kazanmak mümkündür.

Bu rakamlar değişebilir ve bu dönemin fiyatlarına göre tahmini olarak yazılmıştır. Ve çiftlik kurmadan önce bir plan hazırlamanız tavsiye edilir.

Ayrıca kar oranı ideal koşullara göre yazılmıştır. Yani çiftlik yönetimi ve kazların üremesi ilgili yeterli bilgiye sahip olmanız şarttır.

Altın kuluçka web sitesinde kaz bakımı, beslenmesi, ve yavru bakımı ile ilgili detaylı bilgiler, paylaşılmıştır. Web sitemizi ziyaret ederek tüm bilgileri, öğrenebilirsiniz. Ayrıca kuluçka makinesi kullanımı ve teknikleri ise paylaşılmıştır.

Kaz yetiştiriciliği için devlet desteği ve hibe koşulları :

Kaz çiftliği kredisi için proje planının ilgili devlet kurumu tarafından onaylanması gerekir. Eğer proje onaylanırsa, devlet tarafından %75 oranında yardım yapılır. Proje boyutuna göre TKDK kaz çiftliği 450 bin liraya kadar verilmektedir.

Bu destek direkt olarak tarım ve orman bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Ve KOSGEB tarafından verilmesi yanlıştır.

Daha detaylı bilgileri ilinizin tarım ve orman bakanlığı kurumundan almanız tavsiye edilmektedir. 

Son söz :

Kaz besiciliği daha karlı ve kolay bir sektördür. Ve devlet tarafından verilen desteklere rağmen gelişme hızı daha düşüktür. Nedeni ise ülkemizde bu faydalı kuşların etinin tüketiminin daha düşük olması olabilir.

Ama eğer üretim oranı yükselir ise kaz eti ihracatından iyi kazanç elde etmek mümkündür. Ayrıca deneyimi olmayan girişimciler için tarım ve orman bakanlığı ve milli eğitim bakanlığı tarafından kurslar verilmektedir.