Kars Kafkas Üniversitesi bünyesinde 2015 yılında kurulan Kafkas Yaban Hayvanı Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi, Türkiye’nin doğu bölgesinde yaban hayatının korunmasına yönelik en önemli çalışmalardan birine imza atıyor. Bugüne kadar 4 bin 500 yaban hayvanını tedavi ederek doğal yaşamlarına geri kazandıran merkez, bozayıdan vaşağa, yırtıcı kuşlardan su kuşlarına kadar yüzlerce türün yaşamına yeniden dokunuyor.
Kafkas Üniversitesi ile Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokol ile faaliyete başlayan merkez, yıl boyunca farklı türlerden yaralı, hasta veya öksüz hayvanlara hizmet veriyor.
MERKEZİN KAPASİTESİ VE ÇALIŞMA ALANI
Toplam 14 bin metrekarelik geniş bir alanda hizmet veren merkez, 1600 metrekare kapalı bölümde idari birimler, klinik, bakım ve rehabilitasyon alanlarını barındırıyor. Yıllar içinde geliştirilen altyapı, hem kuşlar hem de memeli türler için uzun süreli tedavi ve uyum süreçlerinin sağlıklı şekilde yürütülmesine imkân tanıyor.
Bozayılar, yırtıcı kuşlar, su kuşları, vaşaklar ve çeşitli memeli türleri merkezde tedavi edilerek doğal yaşamlarına geri döndürülüyor. Merkezin en önemli misyonlarından biri de öksüz yavruları hayatta tutarak doğaya geri kazandırmak.
2025 YILINDA TEDAVİ SAYISI REKOR DÜZEYDE
Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yabani Hayvan Hastalıkları ve Ekolojisi Anabilim Dalı Doktor Öğretim Üyesi Burak Büyükbaki, merkezin son yıllarda yoğun bir çalışma temposu yürüttüğünü belirtti.
Yılda ortalama 450 civarında yaban hayvanının tedavi edildiğini ifade eden Büyükbaki, 2025 yılının ilk 11 ayında bu sayının 490’a ulaştığını söyledi. Bu rakam, merkezin kurulduğu tarihten bu yana en yüksek yıllık tedavi oranlarından biri olarak kaydedildi.
Büyükbaki, DKMP Genel Müdürlüğü ile koordineli çalıştıklarını ve hayvan nakilleri ile gıda–malzeme temininin ortak yürütüldüğünü de vurguladı. DKMP 13’üncü Bölge’ye bağlı 13 ilden merkeze hasta hayvan getirildiği belirtildi.
HER TÜRE ÖZEL BAKIM VE BESLENME PROGRAMI
Merkezde çeşitli yaban hayvanı türlerine uygun beslenme ve bakım yöntemleri uygulanıyor. Burak Büyükbaki, bakım sürecinde türlere göre farklı beslenme programları uyguladıklarını belirtti:
-
Gündüz yırtıcı kuşlar: beyaz ve kırmızı et
-
Su kuşları: balık
-
Ötücü ve tohumcu kuşlar: un kurdu üretimi
-
Dağ keçisi: taze yeşillikler
-
Ayı: doğal ortamda tükettiği meyve ve sebzeler
Her hayvanın doğal ortamına yakın koşullarda bakım gördüğünü aktaran Büyükbaki, tedavi sürecinin hayvan doğaya dönmeye hazır hale gelene kadar sürdüğünü ifade etti.
6 KİŞİLİK EKİP VE 25 GÖNÜLLÜ ÖĞRENCİ İLE HİZMET VERİYOR
Merkezde görev yapan ekip 6 uzman kişiden oluşuyor. Bunun yanında 25 gönüllü öğrenci de bakım, beslenme ve rehabilitasyon süreçlerine destek veriyor. Bu sayede hem veterinerlik öğrencileri pratik deneyim kazanıyor hem de merkezin çalışma kapasitesi artıyor.
Merkezdeki gönüllülük sistemi, bölgedeki yaban hayatının korunmasına katkıda bulunmak isteyen çok sayıda öğrenciyi de sürecin bir parçası haline getiriyor.
YABAN HAYATINA OMUZ VEREN BİR MERKEZ
Kafkas Yaban Hayvanı Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi, yalnızca tedavi değil, aynı zamanda farkındalık çalışmalarına da büyük önem veriyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar iş birliğiyle sürdürülen eğitim ve bilinçlendirme etkinlikleri, bölgedeki yaban hayatının korunması için toplumsal katkının artırılmasını hedefliyor.
Kars ve çevresinden getirilen yaralı kuşlar, memeliler ve diğer türler burada gerekli tedavileri gördükten sonra tekrar doğal yaşam alanlarına salınıyor. Bu süreç hem türlerin korunması hem de ekosistemin devamlılığı açısından büyük önem taşıyor.
SONUÇ
Kafkas Üniversitesi bünyesindeki merkez, 10 yılda 4500 yaban hayvanını tedavi ederek doğaya kazandırmayı başardı. Uzman ekip, gönüllüler ve DKMP iş birliğiyle yürütülen çalışmalar sayesinde Kars bölgesi, Türkiye’nin en önemli yaban hayatı rehabilitasyon merkezlerinden birine ev sahipliği yapıyor.