Kira tespit davası kira artışı için mülk sahibi tarafından açılan bir dava türüdür. Kiranın tespiti ve kiranın artışı için dava açılması mümkündür. Taraflar kira bedelini serbestçe belirleyebilirler. Yenilenen kira dönemlerinde ise bu kira bedelinde değişiklik yapılması mümkündür fakat yapılacak olan bu değişikliğin birtakım kanuni sınırları mevcuttur.
Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesine göre:
● Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
● Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.
● Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.
Kira bedelinin tespiti davasının ne kadar süreceği olayların karmaşıklığına, iş yoğunluğuna, delillerin mahkemeye sunulduğu sürelere göre değişkenlik gösterir. Bu sebeple davanın ne kadar süreceğine dair kesin bir süre verilememektedir. Ortalama 1 yıl sürmektedir.
Dava Masrafları Ne Kadar?
Kira tespit davalarında harç, talep edilen aylık kira bedeli ile mevcut aylık kira bedeli arasındaki fark üzerinden nispi olarak hesaplanır. Örneğin; mevcut kira bedeli 25.000 TL, talep edilen kira bedeli 30.000 TL olsun. Bu durumda harca esas değer; 5.000 TL olur.
Davaya ait yargılama giderleri, dosyaya göre değişir. Bunun dışında dava açarken gider avansı yatırılması gerekmektedir. Tebligat giderleri, keşif ücretleri ve bilirkişi masrafları da ödenir. Davaya konu olan delillerin masrafları da yine ücrete eklenir. Kira tespit davası için oluşan masrafları, davayı açan kişi öder.
Tahliye davasında ise yine aynı şekilde birçok masraf çıkmaktadır. Burada dava takibi masrafı, kiracının tahliyesi sonucunda oluşan masraf ve bunun gibi çeşitli masraflar yer almaktadır. Oluşacak masraflar davanın ilerleyişine ve gerekliliklere göre değişkenlik gösterebilmektedir. Masrafların dava açılmadan ödenmesi gerekir.
Kira Tespit ve Tahliye Davası Aynı Anda Açılabilir Mi?
Tahliye davası ise, kiracının taşınmazdan tahliye edilmesini sağlamak için açılan dava türüdür. Tahliye ve kira bedelinin tespiti davasının aynı anda açılması mümkündür.
Dava için görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesidir.
