Maldivler Dünyada Bir İlke İmza Attı
Hint Okyanusu’nun turistik ada ülkesi Maldivler, halk sağlığını korumaya yönelik tarihi bir karara imza attı. Ülkede 1 Ocak 2007 tarihinden sonra doğan kişilerin tütün ürünlerini satın alması, kullanması veya kendilerine satılması yasaklandı. Bu kararla birlikte Maldivler, dünyada “nesiller arası sigara yasağı” uygulamasını resmen hayata geçiren ilk ülke oldu.
Yeni düzenleme, yalnızca yerel halkı değil, ülkeyi ziyaret eden turistleri de kapsıyor. Böylece tütün ürünlerinin kullanımı ülke genelinde ciddi biçimde kısıtlanmış olacak.
Yeni Yasa 1 Kasım'da Yürürlüğe Girdi
Maldivler Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre yasa, Cumhurbaşkanı Muhammed Muizzu’nun girişimiyle bu yılın başında gündeme alındı ve 1 Kasım itibarıyla resmen yürürlüğe girdi. Bakanlık, düzenlemenin amacının “halk sağlığını korumak ve tütünsüz bir nesil yetiştirmek” olduğunu vurguladı.
Yeni yasaya göre, 1 Ocak 2007 ve sonrasında doğan kişiler tütün ürünlerini ne satın alabilecek ne de kullanabilecek. Ayrıca bu kişilere tütün ürünü satmak da yasak kapsamına alındı. Perakendeciler satış öncesinde yaş doğrulaması yapmak zorunda olacak. Bu zorunluluk, yasağın etkili şekilde uygulanmasını sağlayacak en önemli adım olarak değerlendiriliyor.
Elektronik Sigara Tamamen Yasaklandı
Maldivler yalnızca geleneksel tütün ürünlerine değil, elektronik sigara ve buhar cihazlarına da katı yasaklar getirdi. Yeni karara göre bu ürünlerin ithalatı, satışı, dağıtımı, bulundurulması ve kullanımı her yaş için tamamen yasaklandı.
Bu yasak, dünya genelinde e-sigara kullanımının artış gösterdiği bir dönemde dikkat çekici bir adım olarak görülüyor. Maldiv hükümeti, e-sigaranın gençler arasında hızla yayıldığını ve tütün bağımlılığını farklı bir biçimde yeniden ürettiğini belirterek bu konuda sıfır tolerans politikası izleyeceğini duyurdu.
Cezalar Ağırlaştırıldı
Yeni yasa, ihlallere karşı ciddi para cezalarını da beraberinde getiriyor. Reşit olmayan birine tütün ürünü satanlara 50.000 rufiyaa (yaklaşık 3.200 dolar) ceza kesilecek. Elektronik sigara kullanan kişiler ise 5.000 rufiyaa (yaklaşık 320 dolar) para cezası ödeyecek.
Maldivler, bu cezalarla caydırıcılığı artırmayı ve tütün ürünlerine olan ilgiyi azaltmayı hedefliyor. Hükümet, yasağın yalnızca cezai değil, aynı zamanda eğitici bir yönü olduğuna dikkat çekiyor. Özellikle gençlere yönelik bilinçlendirme kampanyaları düzenlenerek sigarasız yaşamın önemi anlatılacak.
Tütünsüz Nesil Hedefi
Maldivler Sağlık Bakanlığı, yasağın uzun vadeli hedefinin “tütünsüz bir nesil” oluşturmak olduğunu açıkladı. Bu hedef kapsamında hükümet, sigara bırakma merkezleri, farkındalık kampanyaları ve okullarda tütünün zararlarını anlatan eğitim programlarını hayata geçirecek.
Yetkililer, halkın büyük bir kısmının kararı desteklediğini belirtti. Tütün kullanımının hem bireysel sağlık hem de toplumsal ekonomi üzerinde yarattığı yükün azaltılması bekleniyor. Özellikle sağlık sistemine olan baskının, yasak sayesinde önemli ölçüde azalacağı öngörülüyor.
Turistler De Yasaktan Etkilenecek
Maldivler, 1.191 mercan adasından oluşan ve lüks turizmiyle ünlü bir ülke. Ancak yeni yasa, turistleri de kapsıyor. Ülkeye giriş yapan turistlerin tütün ürünleriyle ilgili tüm kurallara uyması gerekecek. Yani turistler de 1 Ocak 2007 sonrası doğmuşlarsa tütün ürünü satın alamayacak veya kullanamayacak.
Bu durumun turizm sektörüne etkileri üzerine tartışmalar olsa da, hükümet yasayı “uzun vadede sağlıklı bir toplum için gerekli bir adım” olarak savunuyor.
Dünyadaki Diğer Ülkeler Ne Yapıyor
Maldivler’in bu kararı, küresel tütün kontrolü açısından yeni bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Benzer bir yasa tasarısı Birleşik Krallık’ta da gündemde ve yasama süreci devam ediyor. Yeni Zelanda ise 2023’te yürürlüğe soktuğu benzer yasağı bir yıl bile geçmeden geri çekmişti.
Uzmanlara göre Maldivler’in kararı, diğer ülkeler için örnek oluşturabilir. Özellikle tütün endüstrisinin etkili olduğu pazarlarda, bu tür yasaların uygulanması halk sağlığı açısından büyük kazanımlar sağlayabilir.
Küresel Sağlık Politikalarında Yeni Dönem
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Maldivler’in attığı adımı “tarihi bir gelişme” olarak nitelendirdi. DSÖ yetkilileri, tütün ürünlerinin dünya genelinde her yıl 8 milyondan fazla insanın ölümüne neden olduğunu hatırlatarak bu tür yasaların toplum sağlığı açısından hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.
Maldivler’in örnek teşkil eden bu yasağı, gelecekte başka ülkelerin de benzer adımlar atmasını teşvik edebilir. Uzmanlara göre, bu tür yasalar yalnızca tütün bağımlılığını değil, toplum genelinde zararlı alışkanlıkları azaltma yönünde de önemli bir kültürel dönüşüm yaratabilir.
Sonuç
Maldivler, “tütünsüz nesil” hedefiyle dünyada bir ilki gerçekleştirdi. 1 Ocak 2007 sonrası doğan bireylerin tütün ürünleriyle ilişkisini tamamen kesen bu yasa, hem halk sağlığı hem de çevresel farkındalık açısından dönüm noktası olarak görülüyor.
Elektronik sigara dahil tüm tütün ürünlerine getirilen yasak, ülkenin kararlı bir sağlık politikası yürüttüğünü gösteriyor. Maldivler böylece, tütünün toplum üzerindeki etkisini sona erdirmeyi amaçlayan küresel hareketin öncüsü haline geldi.