Kararın Özeti
Türkiye Futbol Federasyonu Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu, bahis skandalına adı karışan hakemlerle ilgili kararlarını açıkladı. Kurul, farklı kademelerde görev yapan 149 hakemin futbol disiplin talimatının ilgili maddesi uyarınca 8 ile 12 ay arasında değişen hak mahrumiyeti cezaları almasına hükmetti. Üst Klasman Hakemi Zorbay Küçük ile birlikte Üst Klasman Hakemi Melih Kurt ve Klasman Hakemi Mertcan Tubay hakkında ise delil ve beyanların değerlendirilmesi amacıyla incelemenin devamına karar verildi.
İncelemesi Süren Üç Hakem
Dosyaları açık tutulan üç isim arasında öne çıkan Zorbay Küçük, federasyonun sevk kararının ardından İstanbul Adliyesi’ne giderek resmi suç duyurusunda bulundu. Küçük, kendisi adına kimlik bilgileri kullanılarak hesap açıldığı iddiasıyla ilgili başvuru yaptı ve bahis oynamadığını, herhangi bir bahis platformunda hesabının bulunmadığını belirtti. PFDK, Küçük ile birlikte Melih Kurt ve Mertcan Tubay yönünden ek bilgi ve belgelerin toplanmasını bekleyecek. İnceleme tamamlandığında bu üç isim hakkında da nihai karar açıklanacak.
149 Hakeme 8 ile 12 Ay Arası Hak Mahrumiyeti
Kurul kararlarına göre çok sayıda klasman ve yardımcı hakem, eylemin yoğunluğu ve dosya kapsamındaki bulgulara göre 8, 10 veya 12 ay hak mahrumiyeti cezası aldı. Bu yaptırımlar, ilgili isimlerin belirlenen süre boyunca TFF organizasyonlarında görev alamayacağı anlamına geliyor. PFDK, ceza takdirinde her bir dosyada yer alan hareketlerin niteliğini, sürekliliğini ve talimat hükümlerindeki karşılığını dikkate aldı. Karar metninde farklı kademelerden birçok hakemin adı, aldığı ceza süresi ile birlikte yer aldı.
Disiplin Hukuku Çerçevesi
Verilen cezalar Futbol Disiplin Talimatı’nın bahis eylemlerine ilişkin hükümlerine dayandırıldı. Talimat, futbol paydaşlarının doğrudan veya dolaylı biçimde bahis faaliyetlerine katılmasını açık biçimde yasaklıyor. Bu tür fiiller, sporun bütünlüğünü zedelediği gerekçesiyle hem ulusal hem de uluslararası düzenlemelerde ağır yaptırımlara tabi. PFDK’nın 8, 10 ve 12 aylık skalayı tercih etmesi, dosya bazında farklı derecelerde kusur ve delil yoğunluğu bulunduğuna işaret ediyor.
Zorbay Küçük’ün Hukuki Başvurusu
Zorbay Küçük’ün savcılığa yaptığı başvurunun kapsamı, kimlik bilgilerinin kötüye kullanıldığı iddiası etrafında şekilleniyor. Bu başvuru, cezai ve bilişim yönleri bulunan olası usulsüzlük iddialarının yargı mercilerince araştırılmasını amaçlıyor. Disiplin soruşturması ile adli soruşturmanın birbirinden bağımsız süreçler olduğunu hatırlatmakta fayda var. PFDK, kendi yetkisi dahilindeki ihlalleri spor hukuku çerçevesinde değerlendirirken, savcılık olası suç teşkil eden fiilleri Türk Ceza Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında inceler. Her iki süreçten çıkacak bulgular ilerleyen aşamalarda karşılıklı olarak da değerlendirilebilir.
Kararların Sahaya Etkisi
Geniş ölçekli hak mahrumiyeti yaptırımları, kısa vadede klasmanlarda görev dağılımını ve atama planlamasını doğrudan etkileyecek. TFF’nin Merkez Hakem Kurulu, lig fikstürleri ve maç yoğunluğu dikkate alınarak yeni atama stratejileri oluşturmak durumunda kalacak. Hakem havuzunda yaşanacak geçici daralma, genç ve yeni klasmanlara yükselmiş isimlere daha fazla sorumluluk verilmesine yol açabilir. Bu durum, performans denetimlerinin sıkılaştırılması ve eğitim programlarının yoğunlaştırılması ihtiyacını da beraberinde getirir.
Sürecin Bir Sonraki Aşaması
İncelemesi süren üç hakem yönünden, PFDK’nın talep ettiği ek bilgi ve belgelerin toplanmasının ardından yeni bir değerlendirme yapılacak. Bu aşamada leh veya aleyhe ortaya çıkabilecek her bulgu, olası bir yaptırım ya da aklama sonucunu belirleyebilir. Ceza alan 149 hakemin ise itiraz hakları bulunuyor. Tahkim Kurulu, usul ve esas yönlerinden yapılacak itirazları inceleyerek cezaları onaylayabilir, azaltabilir veya bozabilir. Spor yargısındaki bu ikinci derece denetim, kararların hukukiliğinin ve ölçülülüğünün kontrol edildiği standart bir süreçtir.
Sporun Bütünlüğü ve Güven
Bahis bağlantılı ihlaller, kamuoyu nezdinde hakemliğe duyulan güveni zedeleme riski taşır. Bu nedenle şeffaflık, hızlı ve delile dayalı süreç yönetimi kritik önemdedir. Disiplin ve adli makamların eşgüdümlü hareket etmesi, hem masumiyet karinesine hem de sporun adil rekabet ilkesine maksimum hassasiyet gösterilmesini sağlar. TFF’nin eğitim, etik protokoller, erişim ve hesap güvenliği gibi alanlarda ek tedbirler alması beklenebilir. Kulüpler, futbolcular ve hakemler için düzenli farkındalık programları ile risklerin önlenmesi, uzun vadeli çözümün temel bileşenlerinden biridir.
Değerlendirme
PFDK’nın açıkladığı kararlar, Türk futbolunda son yılların en kapsamlı disiplin dosyalarından biri oldu. 149 hakeme verilen 8 ile 12 ay arası hak mahrumiyeti, federasyonun bahis eylemlerine karşı sıfır tolerans yaklaşımını yansıtıyor. Zorbay Küçük, Melih Kurt ve Mertcan Tubay dosyalarında incelemenin sürmesi ise bireysel durumların titizlikle ele alındığını gösteriyor. Önümüzdeki dönemde Tahkim Kurulu süreçleri ve adli soruşturmalarla birlikte tablo netleşecek. Amaç, sahada adil rekabeti koruyan, paydaşların güvenle görev yaptığı bir yapının güçlendirilmesi ve futbolun bütünlüğünün eksiksiz şekilde muhafaza edilmesidir.