TRABZON’DA TARİHÎ MEZAR TAŞLARI DİJİTALLEŞTİRİLİYOR
Trabzon Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Dairesi Başkanlığı, şehirdeki tarihî mezar taşlarını koruma altına almak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla kapsamlı bir projeyi hayata geçirdi. “Tarihî Mezar Taşlarının Temizlenmesi, Bakımı ve Dijital Kayıt Altına Alınması” projesi kapsamında mezar taşları karekod uygulamasıyla dijital ortama aktarılıyor.
Mezarlık Bilgi Sistemi üzerinden oluşturulan “Tarihi Mezarlar” bölümüyle vatandaşlar, araştırmacılar ve akademisyenler mezar taşlarına ilişkin bilgilere kolaylıkla ulaşabiliyor.
Karekodların taşlara zarar vermeyecek şekilde yerleştirildiğini belirten yetkililer, ziyaret sırasında karekodun okutulmasıyla mezara ait tüm bilgilere saniyeler içinde erişim sağlanabildiğini ifade etti.
“TRABZON TARİHÎ MEZARLAR AÇISINDAN ZENGİN BİR ŞEHİR”
Trabzon Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Daire Başkanı Köksal Saral, şehrin özellikle Fatih Sultan Mehmet’in fethi sonrası önemli bir merkez haline geldiğini, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman gibi devlet adamlarının burada yetişmiş olmasının mezarlıklardaki tarihî çeşitliliği artırdığını söyledi.
Tavanlı Cami Haziresi Mezarlığında miladi 1651 yılına ait mezar taşlarının bulunduğunu belirten Saral, daha eski örneklerin de tespit edilebileceğini dile getirdi.
Saral açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
❝Mezar taşlarına zarar vermeyecek şekilde yerleştirilen karekodlar sayesinde vatandaşlar veya akademik araştırma yapanlar, ziyaret sırasında karekodu okuttuklarında o mezar taşı hakkında hazırlanan bilgilere doğrudan sistem üzerinden ulaşabilecektir.❞
“TAŞLAR KAYBOLSA BİLE KAYITLAR SİSTEMDE KALACAK”
Sistemin iki yıl önce kurulduğunu söyleyen Saral, çalışmanın tüm il geneline yayılmayı hedeflediğini aktardı.
Bugüne kadar 1.342 mezar taşının dijitalleştirildiğini belirten Saral, Trabzon genelindeki mezarlık sayısı dikkate alındığında projenin uzun soluklu olduğunu vurguladı.
Saral, şunları söyledi:
❝Amacımız, Trabzon’un tüm mahallelerinde tarihi mezar taşlarının konumlarını almak, fotoğraflarını çekmek ve sisteme eklemektir. Bu taşlar kaybolsa bile kayıtları sistemde bulunacak ve akademisyenler bu bilgilere ulaşabilecektir.❞
NAKİBÜ’L EŞRAF MEZARLARI DA TESPİT EDİLDİ
Çalışmalar sırasında mezarlarda Osmanlı döneminde önemli bir konuma sahip olan Nakibü'l Eşraflara ait mezar taşları tespit edildi.
Saral, şu ana kadar 4 adet Nakibü’l Eşraf mezarı belirlediklerini ve bu kişilerin padişahın huzuruna destursuz girebilen seçkin devlet adamları olduğunu ifade etti.
Ayrıca, şair ve yazar İbrahim Cudi Bey’in şiirlerinin yer aldığı 21 mezar taşı da kayıt altına alındı. Bu tespitlerin, Trabzon’un kültürel tarihine ışık tutacağı belirtildi.
SİLİNMİŞ METİNLER TEKRAR OKUNABİLİR HALE GETİRİLİYOR
Mezarlıklar Dairesi Başkanlığında görev yapan Halil Acer, uzun yılların etkisiyle silinmiş mezar taşı yazılarını okunabilir hâle getirmek için özel çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Tebeşirle metinleri belirginleştirdiklerini belirten Acer, Osmanlı Türkçesiyle yazılmış bu metinleri dijital ortama aktardıklarını ve karekod sistemiyle erişime açtıklarını ifade etti.
Acer, “Aralarında 1170’li yıllara ait eserlerin bulunduğunu” belirterek, Trabzon’un tarihsel hafızasını korumaya yönelik bu çalışmaların akademisyenlere kıymetli bir kaynak sağlayacağını söyledi.
Trabzon’da yürütülen bu dijital dönüşüm projesi, hem kültürel mirasın korunması hem de akademik çalışmalar için büyük önem taşıyor.