Trafik kazalarında tazminatın hesaplanması; ölümlü trafik kazası ve yaralanmalı trafik kazasına göre değişkenlik göstermektedir.
Yaralanmalı trafik kazalarında tazminat hesaplamalarının yapılabilmesi için maluliyet (sakatlık) oranı, haklılık oranı, kazazedenin yaşı ve maaşının bilinmesi gerekmektedir. Trafik kazasından dolayı talep edilecek tazminatlar bu ana maddeler aracılığı ile hesaplanmaktadır.
Yaralanmalı trafik kazasının gerçekleşmesinin ardından kazazedenin bir yıllık iyileşme süreci bulunmaktadır. İyileşme sürecinin tamamlanmasının ardından kazazede hekimler tarafından incelemeye girmektedir. Yaralanmanın hayati fonksiyonlarına etkisine göre bir yüzdelik oran verilmektedir. Trafik kazası tazminat hesaplaması ana belirleyenlerden birisi olan maluliyet (sakatlık) oranı belirlenmektedir.
Trafik kazası tazminat hesaplamasında kazadaki kusur oranları da önem arz etmektedir. Örnek olarak kazada %100 kusurlu olan kişi hiçbir tazminat talep edemezken; %25 haklılığı olan kişinin tazminat talep etmeye hakkı bulunmaktadır.
Yaralanmalı trafik kazalarında tazminat hesaplaması için son belirleyici maddeler kazazedenin kaza günündeki yaşı ve maaşıdır. Tazminat hesaplaması kazazedenin ortalama kalan ömrü üzerinden hesaplandığı için her kazazedenin tazminat miktarı aynı olmamaktadır.
Ölümlü trafik kazalarında ise tazminatın hesaplanması için yine birden fazla etken bulunmaktadır. Faktörler arasında; kazanın gerçekleşmesinde tarafların kusur oranları, kazazedenin ve yakınlarının yaşları, kazazedenin maaşı bulunmaktadır. Ölümlü trafik kazası geçiren kişinin anne, babası, eşi ve çocukları vefat eden kazazede için Destekten Yoksun Kalma Tazminatı talebinde bulunabilmektedir.
Yaralanmalı trafik kazasında mağdurun kendisi ve ölümlü trafik kazalarında vefat edenin yakınlarının manevi tazminat hakları da bulunmaktadır. Ancak trafik kazası sonrası manevi tazminat hesaplaması için net bir formül bulunmamaktadır. Hakimin kararına bırakılmıştır. Manevi tazminatta öncelikli olan ise iki tarafında ekonomik durumlarıdır. Manevi tazminat bir tarafı fakirleştirirken diğer tarafı zenginleştirmemelidir.
Maddi hasarlı trafik kazaları ölüm ve yaralanmanın görülmediği sadece araçların hasar aldığı kazalara denilmektedir. Bu tip kazlarda ise araç değer kaybı, araç mahrumiyet bedeli, pert farkı vb. tazminatlar talep edilmektedir. Maddi hasarlı trafik kazlarında tazminatın talep edilmesi için öncelik olan ise bilirkişi raporları ve kazadaki kusur oranlarıdır.
Trafik Kazası Tazminat Hesaplama
Trafik kazalarında tazminat hesaplamasına örnek olarak;
Kişi 15.07.2022 tarihinde kaza geçirmiştir. Kazada yolcu konumdadır. Yolcu konumda olmasından dolayı %100 haklı olarak görülmektedir. Kaza gününde kazazede çalışmamaktadır. Bundan dolayı tazminatı en az asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Yolcu aynı zamanda 25 yaşındadır. İyileşme sürecinin de tamamlanmasıyla maluliyet oranı 12 olarak belirlenmiştir.
15.07.2022 tarihinde çalışmayan, 25 yaşında olan %100 haklılık oranı alan kişinin tazminatı PMF 1931 yaşam tablosuna göre 742.954 TL trafik kazası tazminatı bulunmaktadır.
Trafik Kazası Sonrası Sigortadan Para Almak
Trafik sigorta şirketleri trafik kazasının gerçekleşmesinin ardından kazanını durumuna göre ödeme yapmaktadır. Sigorta şirketlerinin özellikle dikkat ettiği durumun ise kazada bulunan kusur oranlarıdır. Kusur oranının yanı sıra sigorta şirketinden ödeme alabilmek için; bedeni hasarın oluşması, ölüm halinin gerçekleşmesi veya kazaya karışan aracın hasar almış olması gerekmektedir.
İş yerinin işini gerçekleştiği sırada talihsiz şekilde kaza geçirerek yaralanan ya da vefat eden işçiler iş kazası geçirmiş olarak kabul edilmektedir. İş kazası tazminatı ise; işçinin yaralanması durumunda kendisinin; işçinin vefat etmesi durumunda yakınlarının talep edebilecekleri tazminattır.
İş kazası tazminatının hesaplanması için ilk olarak işveren veya işçi tarafından sorumlu SGK ya iş kazası bildirimi yapılmalıdır. SGK işçiye belirli bir iyileşme süreci tanıyarak yaralanmanın ne boyutta hayati fonksiyona etki ettiğini tespit etmektedir. Meslekte kazanma gücü kayıp oranı denilen bu tespit için ilgili SGK işçiyi devlet hastanelerinde alanında uzman hekimlere yönlendirmektedir. Belirlenen oran üzerinden iş kazası tazminat hesaplaması için iş kazası davası açılmaktadır.
İş kazası tazminat miktarının hesaplanmasında etkili olan faktörler ise;
· İş kazası haklılık oranına ilişkin bilirkişi raporu,
· İşçinin yaşı,
· İşçinin aylık maaşı,
· İşçinin sigorta gün sayısı,
· İşçinin kusurluluk oranı.
