BOSNA SAVAŞINA DAİR TARTIŞMALI İDDİALAR DERİNLEŞİYOR
Bosna Savaşı sırasında Saraybosna’da yabancı zenginlerin para karşılığında Müslüman sivilleri hedef aldığı yönündeki tartışmalı iddialar yeniden uluslararası kamuoyunun gündemine taşındı. 1992–1995 yılları arasındaki kuşatma dönemine ilişkin bu iddialar uzun süredir dile getirilse de Milano Savcılığı tarafından yürütülen geniş kapsamlı soruşturma, konuyu yeniden alevlendirdi. Son olarak Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’e yönelik yeni bir başvuru yapılması, söylentileri daha da büyüttü.
VUCIC HAKKINDA SAVCILIĞA BAŞVURU
Hırvat araştırmacı gazeteci Domogoj Margetic, Milano Savcılığı’na giderek Vucic’in Saraybosna’daki saldırılara para karşılığı katılan kişilerden biri olduğu yönünde suç duyurusunda bulundu. Ansa’nın aktardığı bilgilere göre Margetic, başvurusunda bazı kanıtlar sunduğunu belirtti. Soruşturmanın seyri açısından bu başvurunun önemli olduğu, savcılık makamının dosyayı değerlendirmeye aldığı ifade edildi.
İTALYAN GAZETECİ GAVAZZENI’NİN BULGULARI
Soruşturmayı tetikleyen ilk adımlardan biri ise İtalyan gazeteci ve yazar Ezio Gavazzeni’nin şubat ayında savcılığa sunduğu bulgulardı. Gavazzeni, Saraybosna’da yabancı kişilerin “eğlence amaçlı” saldırılara karıştığını iddia ederek bu faaliyetlere en az 100 kişinin katılmış olabileceğini öne sürdü. Bu iddialar, uzun süredir konuşulan “insan avı” söylentilerinin somutlaştırılması açısından dikkat çekici bir aşama olarak değerlendiriliyor.
SORUŞTURMA HANGİ SUÇLAMAYLA YÜRÜTÜLÜYOR?
Milano Savcılığı, elde edilen bulgular doğrultusunda soruşturmayı “canavarca hisle ve aşağılık saiklerle işlenmiş kasıtlı saldırı” kapsamında sürdürüyor. Savcı Alessandro Gobbis, 1993–1995 yılları arasında savunmasız sivillere zarar vermek amacıyla para ödemeye razı olan kişilerin kimliklerini belirlemeye çalışıyor. Soruşturmada tanık olarak yer alan kişiler arasında, 2022 yılında “Saraybosna Safarisi” adlı belgeseli çeken Sloven yönetmen Miran Zupanic de bulunuyor.
UZUN SÜREDİR DİLLENDİRİLEN “SAFARİ” İDDİALARI
Bosna Savaşı boyunca Saraybosna’da yaşanan kuşatma ve saldırılar, dünya kamuoyunun hafızasında derin izler bıraktı. Özellikle savaş sonrası ortaya çıkan bazı ifadelerde, Batılı ve İsrailli olduğu belirtilen bazı kişilerin “hafta sonu eğlencesi” adı altında saldırılara katıldığını iddia eden tanıklıklar yer almıştı. Bu tür anlatımlar yıllardır tartışma konusu olurken, şimdi bu iddialar resmi makamlarda yeniden inceleniyor.
BOSNA SAVAŞININ ACI TABLOSU
1992–1996 yılları arasında süren Bosna Savaşı, 12 binden fazla Müslüman sivilin hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı. Kuşatma altındaki şehirlerde yaşanan hak ihlalleri, toplu mezarlar ve kayıp kişiler hâlâ bölgenin hafızasında derin bir acı olarak varlığını sürdürüyor. Saraybosna’da yaşananlar hem belgelerle hem de tanık ifadeleriyle savaş tarihinin en karanlık sayfalarından biri olarak kayıtlara geçti.
SORUŞTURMA NASIL SONUÇLANACAK?
Milano Savcılığı’nın yürüttüğü soruşturma, uluslararası hukuk açısından geniş yankı uyandırabilecek nitelikte. Margetic’in Vucic ile ilgili sunduğu dosyanın nasıl değerlendirileceği, soruşturmanın kapsamının genişletilip genişletilmeyeceği ve diğer ülke vatandaşlarına ilişkin adımların atılıp atılmayacağı önümüzdeki dönemde netlik kazanacak. Konu, Balkanlar’da ve Avrupa’da siyasi açıdan da yakından takip ediliyor.
