TRAFİK CEZASI İTİRAZINA AYM’DEN EMSAL NİTELİKTE KARAR
Anayasa Mahkemesi (AYM), trafik cezasına itiraz eden bir vatandaşın savunmasının yerel mahkemeler tarafından dikkate alınmaması nedeniyle “adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine” hükmetti. Karar, özellikle “Aracı ben kullanmıyordum” savunması yapan kişilerin taleplerinin araştırılması gerektiğine işaret ederek binlerce dosya için gündem oluşturdu.
Denizli’de bir kişiye trafik ihlali nedeniyle toplam 5 bin 489 TL ceza uygulanmış, ayrıca alkolmetreye üflemeyi reddettiği iddiasıyla ehliyeti iki yıl süreyle geçici olarak alınmıştı.
MOBESE VE TANIK TALEBİ REDDEDİLDİ
Başvurucu, olay sırasında aracın arka koltuğunda oturduğunu, polis denetiminden kaçan sürücünün başka biri olduğunu öne sürdü. Bu nedenle MOBESE kayıtlarının incelenmesini ve araçtaki kişilerin tanık olarak dinlenmesini talep etti.
Ancak Denizli 1. Sulh Ceza Hakimliği, bu talepleri dikkate almadan cezayı onadı. Üst mahkemeye yapılan itiraz da reddedilince dosya AYM’ye taşındı.
AYM: “KARİNEYLE OTOMATİK OLARAK SUÇLU İLAN EDİLDİ”
AYM, başvurucunun savunma imkânlarının kısıtlandığına dikkat çekti. Kararda şu tespit öne çıktı:
“İtirazların değerlendirmeye bile alınmaması sebebiyle somut olayda karine, başvurucuyu otomatik olarak kabahatli hale getirmiştir.”
Yüksek Mahkeme, mahkemenin kamu görevlilerince düzenlenen tutanağa üstünlük tanıyarak savunma hakkını anlamsızlaştırdığını belirtti. Bu yaklaşımın “silahların eşitliği” ve “çelişmeli yargılama” ilkelerini ihlal ettiği vurgulandı.
“KAMERALAR İNCELENMELİ, TANIKLAR DİNLENMELİ”
AYM’nin gerekçesinde mahkemenin eksik inceleme yaptığı açıkça ortaya kondu:
-
Tutanak tek başına yeterli delil sayılamaz.
-
Başvurucunun ileri sürdüğü iddialar araştırılmalıydı.
-
MOBESE kayıtları getirtilmeli, olay yerinde bulunan kişilerin tanıklığı alınmalıydı.
-
Hakimlik, şüpheleri giderecek hiçbir adım atmadı.
Kararda, kolluk tarafından düzenlenen tutanağın “aksinin ispat edilebilir nitelikte olduğu” hatırlatıldı.
“SAVUNMANIN DİNLENMEMESİ HAK İHLALİDİR”
Mahkeme, başvurucunun savunma imkânının kısıtlanmasının adil yargılanma hakkına aykırı olduğuna karar verdi. Dosya, yeniden yargılama yapılması için Denizli 1. Sulh Ceza Hakimliğine gönderildi.
Bu karar, benzer itirazları olan çok sayıda vatandaş için emsal teşkil edebilecek nitelikte görülüyor.
TRAFİK CEZALARINDA YENİ DÖNEM Mİ?
AYM’nin kararı, özellikle şu durumlarda önemli bir yol gösterici olacak:
-
Araç sürücüsünün tespiti tartışmalıysa,
-
MOBESE veya kamera kaydı talep edilmişse,
-
Tanık dinlenmesi istenmiş ancak reddedilmişse,
-
Tutanak dışında başka inceleme yapılmamışsa…
Uzmanlara göre bu karar, yerel mahkemelerin trafik cezalarında daha detaylı inceleme yapmasını zorunlu hale getirebilir.
BAŞVURUCU LEHİNE SONUÇ
Yüksek Mahkeme’nin kararıyla birlikte başvurucunun iddialarının yeniden değerlendirilmesi gerekecek. Böylece, “tutanak esaslı otomatik kabahat karinesi” yaklaşımının yargılamada tek başına yeterli olmadığı mesajı verildi.
