Yayla Mevsimi Sona Eriyor
Doğu Karadeniz’de sonbaharın gelişiyle birlikte yaylalardan köylere dönüşler başladı. Bölge halkı, her yıl olduğu gibi bu yıl da Mayıs ayında çıktıkları yüksek yaylalardan Kasım ayı yaklaşırken dönüş yoluna koyuldu. Özellikle Trabzon’un Şalpazarı ilçesinin yüksek kesimlerinde bulunan Aktaş, Kızlüzüm Obası, Davunlu, Alaca, Kadırga ve Sis Dağı yaylalarındaki yöre halkı, süsledikleri inekleriyle birlikte kilometrelerce yürüyerek köylerine dönüyor.
Yayla dönüşleri, hem bölgenin kültürel zenginliğini hem de geleneksel yaylacılık faaliyetinin canlılığını bir kez daha gözler önüne seriyor. Çepni kadınları ve kızları, rengarenk çiçekli fistanlarıyla bu dönüş yolculuğuna ayrı bir renk katıyor.
Yüzyıllardır Süren Yaylacılık Geleneği
Karadeniz kültürünün ayrılmaz bir parçası olan yaylacılık geleneği, yüzyıllardır sürdürülüyor. Her yıl bahar aylarında hayvanlarını otlatmak ve süt ürünleri üretmek için yaylalara çıkan yöre halkı, havaların soğumasıyla birlikte köylerine dönüyor. Bu göç, sadece ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda kültürel bir mirasın yaşatılması anlamına geliyor.
Şalpazarı’ndaki yaylalar, yemyeşil doğası, bol su kaynakları ve serin havasıyla bölge halkı için yaz aylarının vazgeçilmez durağı oluyor. Mayıs ayında başlayan yayla sezonu, sonbaharın gelişiyle birlikte sona eriyor.
Dönüşler Hüzünle Karşılanıyor
Şalpazarı’nın Sinlice Mahallesi sakinlerinden 49 yaşındaki Salih Usta, yayladan dönüşlerin her yıl hüzünle geçtiğini belirterek duygularını şöyle anlattı:
“Yaylaya hareket ederken ineklerimiz de biz de neşe içinde oluruz. Hayvanlarımızı süslediğimizde onların yaylaya gideceklerini anladıklarını hissederiz. Ancak dönüş zamanı geldiğinde içimizde bir hüzün olur. Yaylada vargit çiçekleri açınca artık mevsimin bittiğini anlarız. Dönüş yoluna geçerken eşim, komşularım, akrabalarım hepimiz duygulanırız. Gelmek istemeyiz ama soğuklar başlayınca mecburen köylerimize döneriz.”
Kış Hazırlıkları Başladı
Kasım ayının yaklaşmasıyla birlikte yaylalardan dönen vatandaşlar, kış mevsimine hazırlıklarını da hızlandırdı. Salih Usta, bu yıl kışın oldukça sert geçeceğini tahmin ettiklerini belirterek hayvanları için gereken ot ve saman stoğunu büyük ölçüde tamamladıklarını söyledi.
“Hayvanlarımızın ot ve saman ihtiyaçlarının bir kısmını yayladan, bir kısmını ise il dışından temin ettik. Havalar henüz güzel gittiği için ineklerimizi köyümüzdeki otlaklarda otlatmaya devam ediyoruz.” dedi.
Bölge halkı, uzun ve zorlu kış aylarına hazır olabilmek için hem hayvan yemlerini stokluyor hem de ev ihtiyaçlarını tamamlıyor.
Çepni Kadınlarının Renkli Görüntüleri
Yayladan dönüş yolculuğunun en dikkat çekici unsurlarından biri de Çepni kadınları oluyor. Geleneksel çiçekli fistanlarını giyen kadınlar, rengarenk kıyafetleriyle doğanın yeşili ve sarısına ayrı bir canlılık katıyor. Hayvanlarının başlarına taktıkları süsler ve çan sesleriyle oluşan bu manzara, Doğu Karadeniz’in kültürel zenginliğini yansıtan etkileyici bir tablo oluşturuyor.
Her yıl bu dönüş yolculuğu, bölgedeki fotoğrafçılar ve doğaseverler için de görülmeye değer bir gelenek haline geliyor.
Yaylacılığın Kültürel Önemi
Yaylacılık, sadece hayvancılıkla geçimini sağlayan yöre halkı için değil, Karadeniz kültürünün yaşayan bir simgesi olarak da büyük önem taşıyor. Yöre halkı için yaylaya çıkmak bir yaşam biçimi; doğayla iç içe, geleneklerine bağlı bir yaşam tarzının ifadesi.
Bu kültür, kuşaktan kuşağa aktarılıyor. Gençler, aileleriyle birlikte yaylaya çıkarak hem doğayla bağ kuruyor hem de atalarından miras kalan gelenekleri öğreniyor. Yaylalar, bölgenin turizm potansiyeline de katkı sağlıyor.
Doğu Karadeniz’de Sonbaharın Sessizliği
Yaylalardan dönüşlerle birlikte Doğu Karadeniz’in yüksek kesimlerinde sessizlik hakim olmaya başladı. Yaz boyunca çan sesleriyle yankılanan dağlar, artık karın düşmesini bekliyor. Bölgede yaşayanlar, önümüzdeki haftalarda hava sıcaklıklarının hızla düşeceğini, ilk karın Kasım ayı başında görülebileceğini belirtiyor.
Şalpazarı, Tonya, Düzköy ve Maçka gibi ilçelerde yaylacılık kültürü canlılığını korurken, yöre halkı için bu dönüş süreci hem bir dönemin kapanışı hem de yeni bir mevsimin başlangıcını simgeliyor.
Gelenekten Geleceğe Bir Miras
Doğu Karadeniz’de her yıl yinelenen yayladan dönüş geleneği, bölgenin kültürel dokusunu canlı tutuyor. Bu gelenek, sadece geçmişin bir yansıması değil, aynı zamanda geleceğe taşınan bir yaşam biçimi olarak da önemini sürdürüyor.
Bölgede yaşayanlar için yayla, sadece yazın gidilen bir yer değil; doğayla uyumlu yaşamın, dayanışmanın ve kültürel kimliğin bir sembolü. Şalpazarı’ndan Sis Dağı’na kadar uzanan bu renkli dönüş yolculuğu, Karadeniz’in kadim kültürünün en güzel örneklerinden biri olmaya devam ediyor.