Karadeniz’in yüksek rakımlı bölgelerinde mayıs ve haziran aylarında açan orman gülü çiçeğinden üretilen ve halk arasında “deli bal” olarak bilinen özel bal türü, hem şifa hem de tehlike barındırıyor. Yalnızca dört yılda bir hasat edilebilen bu endemik ürün, Giresun’un Güce ilçesine bağlı Boncukçukur köyünde geleneksel yöntemlerle üretiliyor.
Yörede “çardak sistemi” olarak adlandırılan 500 yıllık gelenekle arıların yaban hayvanlarından korunarak bal üretimi sağlanıyor. Üçüncü kuşak bal üreticisi Cabir Fazlı, orman gülü çiçeğinden elde edilen deli balın doğal bir antibiyotik etkisi taşıdığını belirtti.
Yüzyıllık gelenekle üretiliyor
Fazlı, bölgedeki üretim süreci hakkında şu bilgileri verdi:
“Her yıl olmamakla birlikte genellikle mayıs ortasında hasat başlar. Bu bal arıların orman gülü çiçeğinden topladığı nektarla oluşur. Yüksek kesimlerdeki çardaklarda arıcılık yapılır. Bu sistem arıları ayı gibi yaban hayvanlarından korur ve yaklaşık beş asırdır uygulanmaktadır.”
Grayanotoksin etkisiyle doğal antibiyotik
Arıcı Ali Caman ise deli balın içeriğinde bulunan ve “komar” olarak bilinen orman gülünden geçen grayanotoksin maddesinin antibiyotik etkisi yarattığını belirtti. Caman, "Az miktarda tüketildiğinde oldukça etkili bir şifa kaynağı. Özellikle bronşit, tansiyon ve şeker hastaları fayda görüyor. Ancak fazla tüketildiğinde zehirlenmelere yol açabilir" dedi.
Dört yılda bir verim alınabiliyor
Bal üreticisi Şenol Türedi de deli balın nadirliğine dikkat çekti:
“Bu bal, orman gülü, taflan ve kestane gibi bitkilerin aynı anda çiçek açmasıyla oluşuyor. Ancak bu her yıl gerçekleşmediği için üretimi dört yılda bir mümkün oluyor. Son verimi dört yıl önce alabildik. Özellikle tansiyon düşürücü etkisi nedeniyle dikkatli kullanılmalı.”
