IĞDIR YİNE TÜRKİYE’NİN EN KİRLİ HAVASINA SAHİP İLİ
Dünya Hava Kalitesi Endeksi’nin 1 Aralık güncel ölçümlerine göre Iğdır, Türkiye’nin en kirli havasına sahip ili olarak kayıtlara geçti. Kentte 26 Kasım’da ölçülen 443 AQI skoru ise yılın en yüksek değerlerinden biri olarak dikkat çekti ve Iğdır’ı bir kez daha ülkenin en kirli havasına sahip ili konumuna taşıdı. Son haftalarda peş peşe gelen bu yüksek değerler, bölgede yaşayan halkın endişesini artırırken uzmanlar durumun halk sağlığı açısından alarm verdiğini belirtiyor.
KENTTE HALK TEDİRGİN: SAĞLIK RİSKLERİ ARTIYOR
Iğdır’da hava kalitesinin düşmesi sadece günlük yaşamı değil, uzun vadeli sağlık koşullarını da ciddi şekilde etkiliyor. Uzmanlara göre kirli hava; astım, KOAH, felç, akciğer kanseri, kalp hastalıkları ve kronik solunum sorunlarını artırıyor. Özellikle çocukların gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yarattığı, ruh sağlığına zarar verebildiği ve diyabet gibi mevcut hastalıkları ağırlaştırabildiği ifade ediliyor.
Temiz Hava Hakkı Platformu’nun son raporunda, Iğdır’da her üç ölümden birinin hava kirliliğiyle ilişkili olduğunun altı çiziliyor. Bu oran Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde.
KENTTE HAVA SİRKÜLASYONU NEREDEYSE YOK
Iğdır’daki kirliliğin temel nedenlerinden biri, coğrafi konumdan kaynaklanan hava sirkülasyonu eksikliği. Kentin çukur bir yapıya sahip olması ve çevresinin dağlarla kaplı olması, kirli havanın kent üzerinde günlerce asılı kalmasına yol açıyor. Buna ek olarak:
-
Kalitesiz kömür kullanımı
-
Doğal gaz kullanımının yetersizliği
-
Yoğun betonlaşma
-
Hayvancılık faaliyetlerinin şehir içinde devam etmesi
-
Plansız yapılaşma
-
Bitmeyen altyapı çalışmaları
-
Çevre kirliliği
gibi faktörler kirlilik seviyesini daha da artırıyor.
Iğdır için bir diğer önemli risk ise radyasyon. Ermenistan sınırına yakın konumdaki Metsamor Nükleer Santralı’nın çevresel etkileri, bölgede kanser, KOAH ve astım gibi hastalıkların yüksek oranlarda görülmesine katkıda bulunuyor.
HALK: “DIŞARI ÇIKARKEN MASKE TAKMAK ZORUNDAYIZ”
Kentin birçok noktasında vatandaşlar maskeyle dolaşmak zorunda kalıyor. Kentte yaşayan Allahverdi Kum, kirliliğin günlük yaşamı nasıl etkilediğini şu sözlerle anlatıyor:
“Iğdır’ın merkezi ve köyleri dahil her yerde yoğun bir kirlilik var. Doğal gaz hâlâ her mahallede yok. Şehir çukurda olduğu ve etrafı dağlarla çevrili olduğu için kirli hava günlerce dağılmıyor. Akşam saatlerinde kirlilikten sokak lambaları bile görünmez hale geliyor. Evimde astım hastası var, dışarı çıkarmaya korkuyoruz.”
Bir diğer kent sakini Mehmet Emin Öner ise maske takmadan dışarı çıkamadığını belirterek altyapı çalışmalarının yıllardır bitmemesinden şikâyet ediyor. Öner, kirliliğin azaltılması için en azından toz kontrolü amacıyla sulama yapılabileceğini ifade ediyor ve yetkililere “Bu havayı hepimiz soluyoruz, herkes görevini yapsın” çağrısında bulunuyor.
UZMANLAR UYARIYOR: ACİL TEDBİR ŞART
Hava kirliliğinin bu seviyelerde devam etmesi durumunda kentte hem solunum yolu hastalıklarında hem de kronik rahatsızlıklarda ciddi artışlar bekleniyor. Uzmanlar:
-
Kalitesiz yakıt kullanımının azaltılması
-
Doğal gaz erişiminin tüm kentte sağlanması
-
Şehir içi hayvancılık faaliyetlerinin düzenlenmesi
-
Altyapı çalışmalarının hızlandırılması
-
Betonlaşma ve plansız yapılaşmaya karşı önlem alınması
gibi adımların gecikmeden atılması gerektiğini vurguluyor.
Iğdır halkı ise hem sağlıklarının hem de yaşam kalitelerinin artık ciddi şekilde etkilendiğini belirterek çözüm için acil adım bekliyor.