KTÜ’DE DÜZENLENEN SEMPOZYUMDA TARİHİ VERİLER AÇIKLANDI
Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde (KTÜ) 1–3 Aralık 2025 tarihlerinde gerçekleştirilen “Afet Bilinci: 100 Yıllık Deneyim ve Geleceğe Bakış Sempozyumu”, Trabzon’un doğal afet geçmişine dair önemli verileri ortaya çıkardı.
Trabzon Büyükşehir Belediyesinin eski daire başkanlarından Fatih Erol, görevinden ayrıldıktan sonra 90 yıllık belediye arşivini inceleyerek bugüne kadar hazırlanmış en kapsamlı afet dökümünü oluşturdu. Erol, aynı zamanda yazarı olduğu “Geçmişten Günümüze Trabzon’da Doğal Afetler” kitabındaki bulguları sempozyumun üçüncü gününde sundu.
EN FAZLA OLAY HEYELAN, EN FAZLA CAN KAYBI SELLERDE
1855’TEN BUGÜNE 677 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Erol’un sunduğu verilere göre Trabzon’da son 170 yılda kayıtlara geçen can ve mal kaybına neden olan afetlerin dağılımı şöyle:
46 heyelan
39 sel / taşkın
19 çığ
16 fırtına
1 deprem
Bu olaylarda toplam 677 kişi yaşamını yitirdi. En fazla can kaybı 371 ölümle sellerde yaşandı.
Heyelanlar ise olay sayısı bakımından ilk sırada yer alsa da can kaybı bakımından ikinci sırada bulunuyor.
Can kayıplarının dağılımı:
371 kişi sel nedeniyle
142 kişi heyelan sonucu
85 kişi çığ düşmesiyle
76 kişi fırtına ve olumsuz hava koşulları nedeniyle
3 kişi ise 1939 Erzincan Depremi’nin Trabzon’daki etkisiyle hayatını kaybetti
Erol, sunumunda ❝Trabzon’da olay sayısı heyelanda fazla, ancak en çok can kaybı sellerde❞ ifadelerine yer verdi.
TRABZON’UN HAFIZASINA KAZINAN ALTI BÜYÜK AFET
TARİHİ KAYITLARA GEÇEN EN AĞIR FELAKETLER
Sempozyumda Trabzon tarihine damga vuran altı büyük afet de yeniden hatırlatıldı:
1909 Tabakhane Sel Felaketi: 15 kişi hayatını kaybetti. Tabakhane Deresi taşarak Mumhaneönü Çarşısı’nı yuttu, 58 kişi son anda kurtarıldı.
1929 Solaklı Felaketi: 148 kişi öldü. 2.211 bina yıkıldı; yollar ve taş köprüler tamamen kayboldu.
1959 Büyük Sel: 17 kişi yaşamını yitirdi. Araklı, Yomra ve Maçka’da büyük hasar meydana geldi.
1988 Maçka–Çatak Heyelanı: 55 kişi öldü. Bir kişinin cenazesine hâlâ ulaşılamadı.
1990 Trabzon Seli: 56 kişi hayatını kaybetti, 1.000’den fazla ev ve işyeri yok oldu.
1998 Beşköy Seli: 47 kişi öldü; bunların yalnızca 7’sinin cenazesine ulaşılabildi.
Kitabın yayımlanmasından sonra tespit edilen 3 olayın yanı sıra 2025 Sera Deresi taşkını da afet arşivine eklendi.
“KURU DERE YATAKLARI DOĞAL DRENAJ KANALLARIDIR” UYARISI
Sempozyumda Fatih Erol’un en dikkat çeken uyarılarından biri, yörede “ırmak” olarak bilinen kuru dere yataklarıyla ilgili oldu.
Erol şu değerlendirmeyi yaptı:
❝Bu derecikler coğrafyanın fazla suyunu ana dereye taşıyan doğal drenaj kanallarıdır. Bu yüzden kapatılmamalı, önleri kesilmemeli, kesitleri daraltılmamalıdır.❞
1929 Sel Felaketi’yle ilgili yazılan bir destana da atıf yapan Erol, doğanın gücünü anlatan şu dizeleri hatırlattı:
❝Abdest alınamayacak kadar küçük bir ırmak, 150 yaşındaki gürgen ağacını götürdü.❞
AFET BİLİNCİ İÇİN ORTAK ÇALIŞMA MESAJI
KTÜ’de sunulan veriler, Trabzon’un tarih boyunca doğal afetlerle yoğun şekilde karşı karşıya kaldığını bir kez daha gözler önüne serdi.
Sempozyumun ortak mesajı ise şuydu:
Doğal yapının korunması, plansız müdahalelerden kaçınılması ve bilimsel planlamanın öncelenmesi, gelecekte yaşanacak felaketlerin etkisini azaltmak için hayati önem taşıyor.
