Vatandaşların çalışma hayatı ve sosyal haklara ilişkin talepleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne iletilen dilekçelere yansıdı. 28. Dönem 3. Yasama Yılı kapsamında Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu’na toplam 27 bin 530 başvuru yapıldı. Dilekçelerde özellikle çalışma süreleri, ebeveyn hakları ve sosyal yaşamı doğrudan etkileyen düzenlemeler ön plana çıktı.
Komisyona iletilen başvuruların önemli bir bölümünde, haftada 4 gün çalışma sistemine geçilmesi, doğum sonrası annelik izninin uzatılması ve ebeveynlere uzaktan çalışma hakkı tanınması talep edildi.
HAFTADA 4 GÜN ÇALIŞMA TALEBİ ÖNE ÇIKTI
Çalışma hayatına yönelik dilekçelerde en dikkat çeken başlıklardan biri haftada 4 gün çalışma oldu. Vatandaşlar, iş-yaşam dengesinin korunabilmesi ve verimliliğin artırılabilmesi için mevcut çalışma düzeninin yeniden ele alınmasını istedi. Özellikle yoğun mesai temposunun aile hayatını olumsuz etkilediği vurgulandı.
Başvurularda, haftalık çalışma gününün azaltılmasının hem çalışan sağlığına hem de sosyal yaşama olumlu katkı sağlayacağı ifade edildi.
ANNELİK İZNİ 24 HAFTAYA ÇIKARILSIN İSTEĞİ
Dilekçelerde öne çıkan bir diğer önemli talep ise doğum sonrası annelik izninin 24 haftaya çıkarılması oldu. Vatandaşlar, mevcut sürenin yetersiz kaldığını belirterek, annelerin bebekleriyle daha uzun süre vakit geçirebilmesine olanak tanınmasını istedi.
Bazı başvurularda, 2025 yılı içinde doğum yapan annelerin de yapılacak olası düzenlemelerden yararlanması talep edildi. Bu talep, kadınların çalışma hayatında daha güçlü şekilde yer alabilmesi açısından önemli görülüyor.
EBEVEYNLERE UZAKTAN ÇALIŞMA HAKKI
Çocuklar 5 yaşına gelene kadar ebeveynlerden en az birine uzaktan çalışma hakkı tanınması da dilekçelerde sıkça dile getirilen konular arasında yer aldı. Bu düzenlemenin, özellikle küçük çocuk sahibi aileler için büyük kolaylık sağlayacağı vurgulandı.
Uzaktan çalışmanın, hem aile içi bağları güçlendireceği hem de iş gücüne katılımı artıracağı ifade edildi.
ASKERLİK VE SOSYAL HAKLARA DAİR TALEPLER
Dilekçe Komisyonu’na iletilen başvurular yalnızca çalışma hayatıyla sınırlı kalmadı. Evli ve çalışan vatandaşlar için bedelli askerlik ücretinde indirim yapılması, askerlik hizmetinin ikamet edilen yere yakın kışlalarda gerçekleştirilmesi ve askerlik süresince asgari ücret düzeyinde ödeme yapılması yönünde talepler de dikkat çekti.
Ayrıca uzman çavuşların özlük haklarının iyileştirilmesine yönelik istekler de dilekçelerde yer aldı.
ENGELLİ HAKLARI VE ÇEVRE DÜZENLEMELERİ
Başvurularda, engelli bireylere yönelik yasal düzenleme talepleri de öne çıktı. Anayasa’da yer alan “özürlüler” ibaresinin “engelliler” olarak değiştirilmesi, engelli kamu görevlilerinin isteği dışında yer değiştirmesinin önlenmesi ve bazı engel gruplarına ÖTV muafiyeti tanınması istendi.
Bunun yanı sıra çevreyi korumaya yönelik olarak açık alanlarda sigara içilmesinin tamamen yasaklanması ve caydırıcı cezaların artırılması talepleri de dile getirildi.
DİLEKÇELERİN ÇOĞU ERKEKLERDEN GELDİ
Komisyona sunulan dilekçelerin yüzde 85’inin e-dilekçe yoluyla iletildiği belirtildi. Başvuruların yüzde 75’inin erkeklerden, yüzde 25’inin ise kadınlardan geldiği kaydedildi. Bu dağılım, çalışma hayatı ve askerlik gibi konuların dilekçelerde ağırlıklı yer tutmasıyla ilişkilendiriliyor.
YENİ YASAL DÜZENLEME GEREKİYOR
Dilekçe Komisyonu, yapılan incelemelerde bu taleplerin büyük bölümünün hayata geçirilebilmesi için yeni kanun veya kanun değişikliği gerektiğini vurguladı. Mevcut mevzuat çerçevesinde Komisyonun doğrudan düzenleme yapma yetkisi bulunmadığı, bu sürecin milletvekillerinin kanun teklifleriyle ilerleyebileceği ifade edildi.
Vatandaşların taleplerine ilişkin sürecin, TBMM’nin resmi kanun teklifleri üzerinden takip edilebildiği belirtilirken, dilekçeler toplumun beklentilerini yansıtması açısından önemli bir tablo ortaya koydu.
