Trabzon’da Tonya Tereyağı Zor Bulunuyor, Fiyatı El Yakıyor
Trabzon’un meşhur Tonya tereyağı, artık her bütçeye uygun bir ürün olmaktan çıkıyor. Hem üretimin azalması hem de büyükşehirlere yönelen satışlar nedeniyle Trabzon’daki raflarda bu ürünün bulunması zorlaştı. Esnaf, yüksek maliyetler ve daralan alım gücüne dikkat çekiyor. Vatandaş ise ya yarım kilo alıyor ya da margarini tercih etmek zorunda kalıyor.
“ASGARİ ÜCRETLİ YARIM KİLO BİLE ALAMIYOR”
Trabzon’un çeşitli noktalarında satış yapan esnaflar, Tonya tereyağının fiyatının ciddi oranda arttığını ve vatandaşın ekonomik gerekçelerle daha küçük miktarlarda alışveriş yaptığını belirtiyor.
Bir esnaf, Tonya tereyağına olan talebin devam ettiğini ancak yüksek fiyatların vatandaşın tercihlerini değiştirdiğini şu sözlerle ifade etti:
❝Bazısı alabiliyor ama herkesin bütçesi aynı değil. Asgari ücretli bir vatandaş tereyağın hepsini alamıyor. Bir yemeklik ya da yarım kilo alıyor. Makine ve yayık tereyağı arasında fark var, fiyat farkı da oluyor. Bazısı tereyağı yerine sıvı yağ ya da margarin kullanıyor. Yılbaşından sonra fiyat 550 TL olur.❞
“MARGARİNE MECBUR KALAN ÇOK KİŞİ VAR”
Aynı esnaf, tereyağı tüketiminde bilgi eksikliğinin de etkili olduğunu, kaliteyi bilen müşterilerin az da olsa saf ürün talep ettiğini söyledi:
❝Tereyağını bilen kişi var, bilmeyen var. Durumu kötü olanlar margarini tercih ediyor. Bu sağlık açısından çok tehlikeli ama vatandaşın alım gücü düşük. Saf tereyağından bir kaşık yeterli olurken, margarinden büyük kaşık kullanmak gerekiyor. Yoğunluk var ama rekabet de fazla.❞
“TEREYAĞI İSTANBUL’A GİDİYOR, TRABZON’A AZ GELİYOR”
Tonya tereyağı satan bir başka esnaf ise hayvancılıktaki gerileme ve doğrudan büyükşehirlere yapılan satışlar nedeniyle ürünün Trabzon piyasasında zor bulunur hale geldiğini vurguladı:
❝Hayvancılık bitti, doğru düzgün hayvan yok. Hayvanlar yeni yeni yayladan iniyor. Eskisi gibi üretim yok. Artık üreticiler Tonya tereyağını Trabzon’da satmak yerine doğrudan İstanbul’a gönderiyor. Piyasaya düşmüyor. Trabzon’a gelmeyince fiyatlar uçuyor.❞
“TONYA TEREYAĞI ARTIK LÜKS TÜKETİM OLDU”
Trabzon’un kültürel mutfak değerlerinden biri olan Tonya tereyağı, geçmişte her sofrada bulunan bir ürünken, şimdi adeta lüks tüketime dönüşmüş durumda. Hem üretim azalması hem de büyükşehir piyasasına öncelik verilmesi nedeniyle yerel halk bu ürüne ulaşmakta zorlanıyor.
Esnaflar, özellikle yılbaşından sonra fiyatların daha da artacağını belirterek, 2026'nın ilk çeyreğinde kilogram fiyatının 550 TL’yi geçebileceği görüşünde birleşiyor.
“GELENEK KORUNMALI, DESTEK ŞART”
Uzmanlara göre, bu gibi yöresel ürünlerin sürdürülebilirliği için hayvancılığa destek verilmesi, üreticilerin maliyetlerinin azaltılması ve yerel satışların teşvik edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde Tonya tereyağı gibi coğrafi işaretli ürünlerin iç pazarda ulaşılmaz hale gelmesi kaçınılmaz olabilir.