ESA, Hava ve İdrardan Protein Üreten Solein’i Test Ediyor

Uzayda Beslenmeye Devrim Niteliğinde Çözüm

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), uzun süreli uzay görevlerinde astronotların beslenmesini kolaylaştırmak için sıra dışı bir teknoloji üzerinde çalışıyor.
ESA, hava ve idrardan üretilen “Solein” adlı protein tozunu test etmek amacıyla “HOBI-WAN” adlı bir pilot program başlattı.

Program kapsamında geliştirilen Solein, Finlandiyalı Solar Foods girişimi tarafından üretildi ve azot kaynağı olarak idrardaki üre bileşiğini kullanıyor.
Bu sayede, insan atıklarından geri dönüştürülen bileşenlerle protein üretimi mümkün hale geliyor.

HOBI-WAN Programı Başlatıldı

ESA’nın resmi açıklamasına göre HOBI-WAN programı, yalnızca mikroorganizmalar, hava ve elektrik kullanılarak protein sentezinin yapılabildiği bu yöntemin uzay koşullarına uygunluğunu test etmeyi amaçlıyor.

İlk aşamada, sistemin Dünya’daki geliştirme süreci tamamlanacak.
Daha sonra ise Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) mikro yerçekimi koşullarında denemeler yapılacak.
ESA yetkilileri, Solein’in uzayda ilk kez üretilecek protein kaynaklarından biri olacağını belirtti.

İdrardan Azot, Havadan Karbon

Solein teknolojisi, temelde doğal döngüye dayalı bir biyoteknolojik üretim modeli kullanıyor.

İdrar, proteinin ana bileşeni olan azotun kaynağı olarak görev yapıyor.

Havadaki karbondioksit ise karbon kaynağı olarak değerlendiriliyor.

Elektrik enerjisiyle çalışan biyoreaktörlerde bu iki bileşen, mikroorganizmalar tarafından protein yapıtaşlarına dönüştürülüyor.

Elde edilen toz halindeki protein, hem uzayda uzun süreli görevlerde astronotların beslenmesinde hem de Dünya’daki sürdürülebilir gıda üretiminde kullanılabilecek.

ESA: “2035’te Yaygın Kullanım Hedefleniyor”

ESA yetkilileri, Solein’in uzay görevlerinde kullanılmasının 2035 yılına kadar yaygın hale gelmesini hedeflediklerini açıkladı.
Programın başarıya ulaşması halinde, astronotların uzun uzay yolculuklarında kendi gıdalarını üretmeleri mümkün olacak.

ESA’dan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“HOBI-WAN programı, gelecekteki Mars ve Ay görevleri için gıda bağımsızlığının önünü açabilir.
Solein, geri dönüştürülebilir kaynaklardan üretilen, tamamen sürdürülebilir bir protein çözümüdür.”

Uzayda Gıda Üretiminde Yeni Dönem

Solein’in geliştirilmesi, uzay araştırmalarında kaynak verimliliği açısından büyük önem taşıyor.
Uzayda sınırlı kaynaklarla yaşamı sürdürebilmek için astronotların atıkları yeniden dönüştürmesi ve besin üretimi yapabilmesi uzun süredir araştırma konusu.

Bu proje sayesinde:

Yiyecek tedarikine bağlı lojistik zorluklar azalacak.

Atık yönetimi sorunları minimuma indirilecek.

Uzun görevlerde dışa bağımlılık ortadan kalkacak.

Solar Foods’un Teknolojisi Dünya’da da Kullanılabilir

Solein teknolojisinin geliştiricisi Solar Foods, aynı yöntemi Dünya üzerindeki gıda krizine çözüm olarak da sunuyor.
Girişim, Solein’in sadece 1 litre su ve 2 gram elektrik enerjisiyle üretilebileceğini belirtiyor.
Bu da iklim değişikliğiyle mücadele ve açlık sorununa katkı sağlayabilecek yenilikçi bir model anlamına geliyor.

Solein’in ilk ticari üretim tesisinin 2026’da Finlandiya’da açılması planlanıyor.
ESA ile yapılan bu iş birliği ise teknolojinin uzay uygulamalarına taşınmasını sağlayacak ilk adım olarak değerlendiriliyor.

Bilim İnsanlarından İlk Yorumlar

Uzay biyoteknolojisi uzmanları, Solein’in gelecekte uzay görevlerinin temel gıda kaynaklarından biri olabileceğini düşünüyor.
Ancak sürecin tam anlamıyla başarılı olması için mikro yerçekimi ortamında verimlilik testlerinin tamamlanması gerektiği belirtiliyor.

Helsinki Üniversitesi’nden biyokimya profesörü Dr. Aino Virtanen, “Eğer sistem mikro yerçekiminde çalışırsa, uzay kolonilerinde gıda üretimi hayal olmaktan çıkar” ifadelerini kullandı.

Sonuç

ESA’nın HOBI-WAN projesi, uzayda kendi kendine yeten yaşam sistemleri oluşturma yönünde önemli bir adım olarak görülüyor.
Solein proteini, hava, idrar ve elektrikten üretilebilen yapısıyla hem uzayda sürdürülebilir yaşamın hem de Dünya’daki gıda güvenliğinin geleceğini şekillendirebilir.

2035’e gelindiğinde astronotların menülerinde Solein proteiniyle hazırlanan yemekler yer alabilir.