AVRUPA’NIN EN BÜYÜK ÇEVRE PROJESİNDE ÖNEMLİ İLERLEME
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işbirliğiyle yürütülen İzmit Körfezi Ekolojik Rehabilitasyon Projesi, “Avrupa’nın en büyük çevre dönüşüm projelerinden biri” olarak adlandırılıyor. Körfezde yıllardır biriken yaklaşık 11 milyon ton çamurun 3,8 milyon metreküpünün temizlenmesini hedefleyen dev çalışmada, şimdiye kadar 190 hektarlık alan balçıktan arındırıldı.
2023’te “Dipten Diriliş” sloganıyla başlatılan proje, İzmit Körfezi’nin doğal yapısını geri kazanmasını amaçlıyor. Gemi trafiği, endüstriyel atıklar ve yıllar süren kirlilik sonucu adeta balçıkla kaplanan deniz dibinin, rehabilitasyon çalışmalarının ardından yeniden nefes almaya başladığı belirtiliyor.
BAŞKAN BÜYÜKAKIN DALIŞ YAPTI, ÇALIŞMALARI YERİNDE GÖRDÜ
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın, İzmit Körfezi’ndeki değişimi kendi gözleriyle görmek için dalgıç kıyafetlerini giyip körfezin derinliklerine indi. Büyükakın’a Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, yapımcı ve dalgıç Savaş Karakaş ile dünya rekortmeni dalışçı Devrim Cenk Ulusoy eşlik etti.
Büyükakın, su altındaki gözlemlerinde yıllardır yaşamın neredeyse durduğu bölgelerde yeniden hareketlilik görüldüğünü belirterek, “Yakın zamanda burada çok daha farklı şeyler görmeye başlayacağız” dedi.
150 MİLYON DOLARLIK DEV PROJE
Dalış öncesi açıklama yapan Büyükakın, projenin yaklaşık 150 milyon dolar bütçeye sahip olduğunu vurguladı. Deniz dibindeki çamurun uzun süredir araştırıldığını belirten Başkan Büyükakın şöyle konuştu:
“Yapılan önceki çalışmalarda burada 11 milyon ton çamur olduğu ve bunun 8 milyon tonluk kısmını oluşturan 3,8 milyon metreküpünün temizlenmesi gerektiği tespit edilmişti. Uygulanacak yöntemler üzerinde duruldu ve LOGAN’daki projeden esinlenerek bugünkü sistem geliştirildi. Toplamda 460 hektarlık bir alanın temizlenmesi hedefleniyor.”
Projenin yalnızca çamur temizliğiyle sınırlı olmadığını da belirten Büyükakın, ileri biyolojik arıtma tesisleri sayesinde yılda 170 bin metreküp çamurun denize ulaşmasının önlendiğini hatırlattı.
DENİZ CANLILARI GERİ DÖNMEYE BAŞLADI
Temizlenen bölgelerde deniz yaşamının geri dönüşüne dair dikkat çekici bulgular elde edildi. Dalış sırasında gözlemlerini paylaşan Büyükakın, özellikle deniz şakayıkları, pisi balıkları, yengeçler ve kabuklu türlerin yeniden görülmeye başladığını söyledi.
Büyükakın, “Deniz dibinde deniz şakayıkları ve anemonlar yaygın bir şekilde yer bulmuş durumda. Deniz hıyarları, yengeçler ve kabuklular burada yaşamaya başlamış. Pisi balığının gelmesi, bölgede kabuklu canlıların tutunmaya başladığını gösteriyor” dedi.
Bu türlerin geri dönmesi, denizin oksijenlenmesi ve kum zeminin yeniden ortaya çıkmasıyla doğrudan ilişkilendiriliyor. Özellikle balçık tabakasının temizlenmesi, yıllar sonra ilk kez deniz tabanının canlılar için uygun hale geldiğini ortaya koyuyor.
“BU, 50 YILLIK KİRLİLİĞİN TEMİZLENMESİ”
Prof. Dr. Mustafa Sarı, deniz dibinde biriken kirliliğin yaklaşık 50 yılın birikimi olduğunu belirterek projenin önemini şu sözlerle aktardı:
“Marmara Denizi, Akdeniz’in, Karadeniz’in ve Ege’nin dengesine katkı veren bir ekosistem. Marmara’yı kirlettiğinizde tüm bu bölgeleri etkilersiniz. Üstelik Marmara Denizi’nin tüm kıyıları bize ait. Bu yüzden burada yapılan temizliğin önemi çok büyük; bu ekosistem bizim sorumluluğumuz.”
Dalgıç Savaş Karakaş ise İzmit Körfezi’nin geçmişte dalgıçlar tarafından “ölümcül bataklık” olarak görüldüğünü, bugün ise bambaşka bir manzarayla karşılaştıklarını belirtti.
“YAKIN ZAMANDA ÇOK DAHA FAZLA CANLI GÖRECEĞİZ”
Dalış sonrası açıklamalarını sürdüren Başkan Büyükakın, ekosistemdeki hızlı iyileşmenin çok önemli bir işaret olduğunu söyledi:
“Denizin dibindeki kum oksijenle buluştu. Artık canlıların köklenebileceği, yumurta bırakabileceği bir alan oluşuyor. Yakın zamanda burada çok daha farklı türler göreceğiz. Popülasyonlar çoğalacak, tür çeşitliliği artacak. Bu proje hem Marmara hem de ülkemiz için büyük bir kazanım.”
