ÇERNOBİL’DEKİ ÇELİK KALKAN DRON SALDIRISININ ARDINDAN İŞLEVSİZ HALE GELDİ
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Santrali’nde radyoaktif sızıntıyı önlemek amacıyla inşa edilen dev çelik yapının şubat ayındaki dron saldırısında ağır hasar aldığını açıkladı. Yapının dış kaplamasında yangının çıktığı, saldırı sonrasında gerçekleştirilen incelemelerde ise koruma kalkanının artık temel güvenlik işlevini yerine getiremediğinin belirlendiği bildirildi.
“Yeni Koruma Kalkanı” olarak adlandırılan bu çelik yapı, Çernobil felaketinin ardından yıllar süren riskleri azaltmak için uluslararası destekle inşa edilmişti. Ancak son saldırıyla birlikte nükleer güvenliğin sürdürülebilmesi için acil müdahale ihtiyacı doğdu.
TEMEL GÜVENLİK İŞLEVİNİ YİTİRDİ
UAEA’nın yayımladığı güncel raporda, saldırı sonrası yapıda geçici onarımlar yapılmış olsa da bunların kalıcı çözüm sağlamadığı belirtildi. Kurum müfettişlerinin geçtiğimiz hafta tamamladığı değerlendirmeye göre çelik kalkanın çatısında sınırlı düzeltmeler gerçekleştirilse de yapının koruyucu niteliğini geri kazanması için kapsamlı bir restorasyon şart.
UAEA’nın açıklamasında, mevcut hasarın yalnızca yapısal sağlamlığı değil, aynı zamanda radyoaktif maddelerin çevreye sızma ihtimaline karşı yürütülen güvenlik prosedürlerini de tehlikeye attığına dikkat çekildi.
ZAPORİJJYYA SANTRALİ 11. KEZ DIŞ GÜÇ BAĞLANTISINI KAYBETTİ
Ukrayna’daki nükleer güvenlik yalnızca Çernobil’le sınırlı kalmadı. Savaşın başlamasından bu yana defalarca hedef olan Zaporijjya Nükleer Güç Santrali’nin, çatışmalar nedeniyle 11. kez tüm dış güç kaynağını geçici olarak kaybettiği duyuruldu. Kesintinin yaklaşık yarım saat sürdüğü, santralin yalnızca 330 kV’luk hatla bağını sürdürebildiği, 750 kV’luk hattın ise hâlâ devre dışı olduğu aktarıldı.
Elektrik bağlantısındaki bu kırılganlık, nükleer tesisin güvenli işletimini doğrudan etkileyen kritik bir risk oluşturuyor.
NAZARİYONUN VE GROSSİ’NİN UYARISI: “KAPSAMLI RESTORASYON ŞART”
UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi, yayımlanan raporda Çernobil’deki saldırının ardından güvenlik seviyesinin ciddi oranda zayıfladığını vurguladı. Çatıda yapılan geçici onarımların daha fazla bozulmayı önlemekte yetersiz olduğunu belirten Grossi, uzun vadeli nükleer güvenliğin sağlanabilmesi için hızlı ve kapsamlı bir restorasyon sürecine ihtiyaç olduğunu söyledi.
Grossi ayrıca, UAEA’nın Çernobil sahasında sürekli ekiple görev yaptığını ve nükleer güvenliğin yeniden sağlanması için tüm desteği vermeye devam edeceklerini dile getirdi. Elektrik şebekesindeki kesintilerin Ukrayna’daki tüm nükleer tesisleri etkilediğini ve reaktörlerin zaman zaman üretim azaltmak zorunda kaldığını da ifade etti.
UKRAYNA SALDIRININ ARKASINDA RUSYA’YI GÖSTERDİ, MOSKOVA İDDİALARI REDDETTİ
Çernobil’deki dron saldırısı sonrası Ukraynalı yetkililer suçlamalarını Rusya’ya yöneltmişti. Kiev yönetimi, saldırının Rusya tarafından gerçekleştirildiğini öne sürerken Moskova bu iddiaları kesin bir dille reddetti. UAEA ise saldırının ardından yaptığı açıklamada radyasyon seviyelerinin normal aralıkta seyrettiğini, herhangi bir sızıntıya dair bildirim bulunmadığını belirtmişti.
Bununla birlikte uzmanlara göre Çernobil’e yönelik her saldırı, yalnızca Ukrayna’yı değil, bölgedeki tüm ülkeleri risk altına sokabilecek potansiyele sahip. Çelik kalkanın zarar görmesi, radyoaktif atıkların uzun vadeli korunması açısından ciddi endişeleri de beraberinde getiriyor.
UZMANLAR ENDİŞELİ: “HER SALDIRI FELAKETE KAPI ARALAYABİLİR”
Çernobil’deki yeni durum nükleer güvenlik çevrelerinde büyük yankı uyandırdı. Yapının hasar alması, 1986 felaketinin etkilerini minimize eden temel sistemlerden birinin zayıfladığını gösteriyor. Nükleer uzmanlar, çatışmaların nükleer tesislere sıçraması halinde uluslararası ölçekte bir çevre felaketinin meydana gelebileceği uyarısında bulunuyor.
UAEA’nın tespitleri, bölgedeki her askeri hareketliliğin nükleer güvenliği doğrudan etkilediğini ve saldırıların devam etmesi halinde sonuçların çok daha ağır olabileceğini gözler önüne seriyor.
Hükümetler ve uluslararası kuruluşlar, Çernobil’deki yapının hızlıca güçlendirilmesi ve nükleer tesislerin savaşın ortasında hedef olmaktan çıkarılması için diplomatik adımların artırılmasını talep ediyor. Enerji hatlarındaki kırılganlık ve tesislere yönelik saldırılar, nükleer güvenlik açısından kritik bir dönemin yaşandığını gösteriyor.