YARGI SÜRECİ ANAYASA MAHKEMESİ’NE TAŞINDI
Siyasi partilerin yasal yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğine ilişkin denetim süreci, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından açılan dava ile Anayasa Mahkemesi’nin önüne taşındı. Yapılan incelemeler sonucunda, Anayasa Mahkemesi, iki siyasi parti hakkında önemli bir karar verdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan kararlara göre, Vatanseverler Partisi ile Ayyıldız Partisi’nin hukuki varlıklarının sona erdiği tespit edildi. Karar, siyasi partilerin iç işleyişine dair yasal zorunlulukların yerine getirilmemesi gerekçesine dayandırıldı.
Vatanseverler Partisi HAKKINDAKİ GEREKÇE
Anayasa Mahkemesi kararında, Vatanseverler Partisi’nin kuruluş sürecinden sonra yerine getirmesi gereken temel yükümlülükleri ihlal ettiği belirtildi. Partinin, yasal süresi içinde ilk büyük kongresini yapmadığı ve bu nedenle zorunlu organlarını oluşturamadığı tespit edildi.
Siyasi Partiler Kanunu’na göre, bir partinin faaliyetlerini sürdürebilmesi için büyük kongresini zamanında yapması ve genel başkanlık, merkez karar ve yönetim organları gibi zorunlu organlarını oluşturması gerekiyor. Mahkeme, bu şartların yerine getirilmemesini partinin fiilen dağılmış sayılması için yeterli gördü.
Ayyıldız Partisi İÇİN İKİ AYRI İHLAL
Ayyıldız Partisi açısından ise mahkemenin gerekçesi farklı bir sürece dayanıyor. Kararda, partinin son büyük kongresinin ardından iki kez olağan büyük kongresini yasal süreler içinde gerçekleştirmediği vurgulandı. Bu durumun, siyasi partilerin sürekli ve düzenli faaliyet göstermesi ilkesine aykırı olduğu ifade edildi.
Mahkeme, büyük kongrelerin zamanında yapılmamasının, partinin demokratik işleyişini ve üyelerin iradesinin temsilini engellediğine dikkat çekti. Bu nedenle Ayyıldız Partisi’nin de hukuki varlığını sürdüremeyeceği kanaatine varıldı.
HUKUKİ DAYANAK VE KANUN MADDELERİ
Anayasa Mahkemesi, kararını 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 121. maddesi uyarınca verdi. Söz konusu madde, siyasi partilerin dağılmış sayılmasına ilişkin durumlarda Türk Medeni Kanunu hükümlerine atıf yapılmasını öngörüyor.
Bu kapsamda Türk Medeni Kanunu’nun 87. maddesi uygulanarak, her iki partinin de dağılmış sayılmasına ve tüzel kişiliklerinin sona erdirilmesine karar verildi. Karar, oybirliğiyle alındı ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
PARTİLERİN MAL VARLIKLARI HAZİNEYE DEVREDİLDİ
Mahkeme kararının en dikkat çekici sonuçlarından biri de partilerin mal varlıklarına ilişkin oldu. Anayasa Mahkemesi, Vatanseverler Partisi ve Ayyıldız Partisi’ne ait tüm taşınır ve taşınmaz malların Hazine’ye devredilmesine hükmetti.
Siyasi Partiler Kanunu’na göre, hukuki varlığı sona eren partilerin mal varlıkları kamuya geçiyor. Bu karar doğrultusunda, her iki partinin banka hesapları, taşınmazları ve diğer tüm varlıkları Hazine mülkiyetine intikal edecek.
SİYASİ PARTİLER İÇİN EMSAL NİTELİĞİNDE
Hukuk çevrelerinde, verilen kararın siyasi partiler açısından önemli bir uyarı niteliği taşıdığı değerlendiriliyor. Uzmanlara göre, Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, kongre süreçlerinin ve iç demokratik işleyişin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
Karar, özellikle küçük ve yeni kurulan partiler açısından, yasal takvimlere uyulmasının ve zorunlu organların eksiksiz şekilde oluşturulmasının hayati önemde olduğunu gösteriyor. Bundan sonraki süreçte benzer ihlallerin tespiti halinde yeni davaların gündeme gelebileceği ifade ediliyor.
